Kafedrasi mamatkulov anvar baxtiyarovich

ulushi
19
 
Yillar
2014-yil 
2015-yil 
2016-yil 
O‘tkazilgan elеktron 
savdolar natijasida 
tejab qolingan 
byudjet mablag‘lari 
miqdori, mlrd so‘m 
117.4 
139.9 
133 
Savdolar summasiga 
nisbatan ulushi, % 
20 
22 
18.2 
Davlat xaridlari jarayonida elektron savdolarni tatbiq etish natijasida iqtisod 
qilingan mablag‘lar statistikasining tahlili shuni ko‘rsatadiki, mazkur holatda xarid 
jarayonida an’anaviy usulda amalga oshirilgan xaridlardagi sarf-xarajatlarning 
o‘rtacha beshdan bir qismicha mablag‘ tejalishiga erishilgan. Jumladan, 2014-yilda 
o‘tkazilgan elektron savdolar natijasida tejab qolingan byudjet mablag‘lari miqdori 
117,4 mlrd.so‘m bo‘lib, bu savdolar summasining 20%ni tashkil etgan. 2015-yilda 
elektron savdolarning davlat xaridi jarayoniga tatbiqi yanada ko’proq foyda 
keltirgan.

19
https://www.mf.uz/uz/deyatelnost/deyatelnost-ii/gosudarstvennye-zakupki.html

---

26 
Ya’ni ushbu yilda elektron savdolar natijasida tejab qolingan byudjet 
mablag‘lari miqdori jami savdolar hajmining 22%iga teng bo‘lgan (139,9 
mlrd.so‘m). Keyingi yilda esa o‘tkazilgan elektron savdolar natijasida 133 mlrd 
so‘m byudjet mablag‘lari tejab qolingan bo‘lib, ushbu miqdor savdolar 
summasining 18,2 %ni tashkil qilgan. Ushbu holat davlat xaridi jarayoni elektron 
savdolardan foydalanish bo‘yicha qo‘yilgan maqsadlarga ma’lum ma’noda 
erishilayotganligidan dalolat beradi.
Elektron xaridlarning davlat xaridlari tashkil etishdagi ahamiyatining oshib 
borishini O‘zbekiston respublika tovar-xomashyo birjasida davlat xaridi yuzasidan 
amalga oshirilgan elektron savdolar bo‘yicha tuzilgan bitimlar sonining oshib 
borishidan ham ko‘rish mumkin. Bu holat tadbirkorlik subyektlarining byudjet 
tashkilotlari va byudjetdan mablag‘ oluvchilarga tovarlar (ishlar, xizmatlar)ni 
yetkazib berish jarayonida elektron savdolardan foydalanishga bo‘lgan 
qiziqishining oshganini ko‘rsatadi. Quyidagi 5-rasmda davlat xaridini amalga 
oshirishga doir elektron savdolar bo‘yicha tuzilgan bitimlar soniga oid raqamlar 
aks ettirilgan.