|
6.2. Avtomobillarga texnik xizmat ko‘rsatish stansiyalari
Avtomobillarga texnik xizmat ko‘rsatish stansiyalari harakatdagi
avtomotransport vositalariga TXK va T ishlarini bajarishga mo‘ljallangan.
Stansiyalardagi ho‘jalik yuritish tartibi, hojalik hisobiga asoslangan.
Odatda stansiyada shartnoma asosida qishloq xo‘jaligi atrofiga joylashgan
turli korxonalarning yuk va engil avtomobillariga xizmat ko‘rsatish bilan
shug‘ullanadi. Avtomobillarga texnik xizmat ko‘rsatish stansiyalarining
(ATXKS) ishlab chiqarish rejalari va boshqa ko‘rsatkichlari unga bo‘lgan
talabnomalar asosida tuziladi.
1-TXK ni bajarish, nosozlikning sababini yo‘l-dala sharoitida
aniqlash va bartaraf qilish uchun ko‘char TXK, diagnostikalash va
ta’mirlash vositalari jalb qilinadi. Bunday ko‘char vositalarning soni,
amaldagi meyoriy hujjatlar va bajariladigan ishlarning hajmiga qarab
hisoblab topiladi.
ATXKS da bajariladigan TXK va JT ishlarining boshqarish asosan
nozimxona (dispecherlik) hizmati hodimlariga yuklanadi.
Stansiyalarning asosiy vazifasi, uning tasarufidagi avtomobillarni soz
holda saqlash va ishchga yaroqli holatini tiklashdan iborat; rejaviy TXK
ishlarini bajarish, buzilish oqibatlarini yo‘qotish, JT ishlarini amalga
oshirish; ko‘chma brigade ishchi kuchlari bilan yo‘l-dala sharoitida
nosozliklarni aniqlash va ularni bartaraf qilish, diagnostikalasdh va
ta’mirlash; texnologik jihozlardan yuqori unumdorlik bilan foydalanish;
mexnat va moddiy resurslardan tejab va samarali foydalanish; ishlab
chiqarishga yangi ilm-fan yutuqlarini tadbiq qilish; bajarilayotgan
ishlarning mexnat sarfini kamaytirish va tannarxini arzonlashtirish;
korxonaning rentabelligini oshirish; mexnat qonun-qoidalariga rioya
qilish, mexnat muxofazasi qonunlari va meyorlariga, sanitariya
209
qoidalariga, mexnat intizomiga rioya qilish; avtomobillarga TXK va JT
ishlarini bajarishda sifat ko‘rsatkichlarini boshqarish tizimini joriy qilish.
Hizmat ko‘rsatiladigan avtomobilni ATXKS ga olib kelish va
qaytishini ho‘jaliklar, korxonalar va tashkilotlarga yuklash.
ATXKS larida ancha mexnat talab qiladigan, murakkab yoki tez
qaytariladigan TXK va T, maxsus jihozlar va mutaxasislar talab qiladigan
ishlar bajariladi; harakatdagi transport vositalariga dala sharoitida texnik
komak ko‘rsatish atrof muxitga zarar ko‘rsatmasdan amalga oshirishni
talab etadi. Bu ishlarni bajarish bir kichik xo‘jalikda bajarilishi deyarli
foyda bermasada, lekin bunday korxonalarning bir qanchasida shunday
texnologiyalarni qo‘llash, mexanizatsiyalashtirish va avtomatlashtirishning
foydasi juda yuqori bo‘ladi. Bunday ishlarni bir necha korxonalar hajmida
markazlashtirish ish unumdorligini keskin ortishini, tannarxini pasayishini,
TXK va T ishlarining sifatini va ishlash resursini ortishiga sababchi
bo‘ladi.
Odatda ATXKS dagi TXK texnologik jarayonini, bajariladigan ishlar
asosida potokli metod yotadi. Hojaliklardan stansiyaga keltirilgan
avtomobillar avval yuviladi, quritiladi. Yuvilgan mashinalar tezkor va
chuqur diagnostikalab, qism va agregatlarni qismlarga ajratmasdan stend
va qurilmalar yordamida nosozliklarni aniqlash imkonini (ilova 14) beradi.
2-TXK turida, barcha asosiy qism va agregatlarni tekshirib chuqur
diagnostikalash ko‘zda tutilgan. Bulardan tashqari diagnostikalash
bo‘limiga kerak bo‘lsa JT mashinasi ham yuboriladi, bu nosozlikning
sababchisi nomalum bo‘lsa, va JT dan so‘ng yana chuqurroq uning sifatini
tekshirish lozim bo‘lsa. Diagnostikalash bo‘limidan avtomobilni TXK va
JT hdudiga yuboriladi. Reja bo‘yicha bajariladigan 1-TXK oqimli xizmat
ko‘rsatish usulida bajariladi, 2-TXK esa – maxsuslashtirilgan postlarda
yoki yirik ATXKS larda oqimli xizmat ko‘rsatish usulida bajarilishi
mumkin. JT ishlari berk ish postlarida, nazorat ariqlarida yoki
ko‘targichlar bilan jihozlangan postlarda amalga oshiriladi.
Barcha maxsus bajariladigan ishlar, avtomobillarning agregat va
qismlariga TXK va T ishlariga (dvigatelni, uzatmalar qutisini, orqa
ko‘prik, sinalar, ta’minot tizimi va elektrjihozlar va akkumuliyator
batareyasini zariyadkalash va boshqalarni ta’mirlash) bogliq bo‘lganligi
sababli maxsus, kerakli jihozlar bilan jihozlangan bo‘limlarda amalga
oshiriladi.
ATXKS larida yuvish-tozalash jihozlari; 1-TXK va 2-TXK davrida
avtomobillarni diagnostikalashjihozlari; agregat va qismlarni echish-
210
yig‘ish jihozlari; qotorish, moylash-quyish ishlari; elektrajihozlarni
tekshirish, sozlash va ta’mirlash, akkumuliyator batareyalarini ta’mirlash
va zariyadkalash, ta’minot tizimi detallarini ta’mirlash; sinalarni echish va
vulkanizatsiya jihozlari; temirchilik, misgarlik, paybandlash, tunkachilik,
bo‘yash, duradigorlik va qoplama qoplash ishlarini bajarishga
mo‘ljallangan jihozlardan (6.2 rasm) iborat.
Do'stlaringiz bilan baham: |
