6.1 rasm.
25 avtomobilga mo‘ljallangan garajning rejasi va asosiy
jihozlari:
1- Saqlash chegarasi; 2 – avtomobil agregatlarini tashish aravachasi; 3 –
gaykaburagich; 4 - Ko‘char yuvish vannasi; 5 – ОРГ-1468-01-060А chilangarlik
verstagi; 6 - ОКС-1671М gidravlik press; 7 – friksion qo‘yilmalarni, tormoz
qo‘yilmalarini va ilashish mufti disklarini preslash pnevmatik presi; 8 – 2M112 stolga
o‘rnatiladigan parmalash dastgohi; 9 – 3Б634 jilvirlab-shilish dastgohi; 10 –
avtomobillarning kamerasini tekshirish vannasi; 11 – kameralarni ta’mirlash apparati;
12 - ОПР-689 avtomobillarning orqa va oldi ko‘priklarini echish va yig‘ish stendi; 13
– Shinalarni ta’mirlash chilangarlik stendi; 14 - Ш-515 yuk avtomobillarining
shinalarini echish stendi; 15 - ОПР-989 dvigatellarni yig‘ish universal stendi; 16 -
ko‘char ko‘tarish qurilmasi; 17 – garaj gidravlik domkrati; 18 – 3161 transmissiya
206
agregatlariga moy quyish qurilmasi; 19 – osma kran; 20 – karburatorlarni ta’mirlash
verstagi; 21 – chilangarlik verstagi; 22 – akkumuliyatorshik verstagi; 23 –
akkumliyatorlarni zariyadlash shkafi; 24 – disteliyator; 25 – qishloq xo‘jaligi
mashinalarini yuvish mashinasi; 26 – compressor; 27 - ВСА-5М akkumuliyatorlarni
zariyatlagich; I – TXK bo‘limi; II-mashinalarni tashqi yuzasini yuvish bo‘limi; III-
hojathona; IV – omborxona; V – nozimxona; VI – ta’minot va elektrajihozlarga TXK
bo‘limi; VII – akkumuliyator batareyalarini zariyadkalash va TXK bo‘limi; VIII –
compressor xonasi; IX – avtomobillarni berk saqlash maydoni.
Yol harakati xafsizligi, ovqatlanish honasi, kiyim almashtirish va
yuvinish honalari odatda ikkinchi qavatda rejalashtiriladi.
Xizmat ko‘rsatish hdudi bilan garaj qurilishi, MTU da bajariladigan
JT ishlarining turlari ma’lum bo‘lganidan so‘ng bajarish kerak. Chunki bu
ko‘rsatkich garajning texnologik va ishlab chiqarim imkoniyatlarini
belgilab beradi: avtomobillarga JT bajarish uchun maxsus postlari va
jihozlarining zarur emasligi: TXK va JT bo‘limlarini to‘liq
jihozlanmasligi; payvandlash, tunkachilik, duradigorlik va boshqa ishlarni
texnologik bajarishni MTP va MTU larga rejalashtiriladi.
MTU traktor, kombayin va boshqa qishloq xo‘jaligi mashinalariga
xizmat ko‘rsatish bilan birga avtoxo‘jalik mashinalari uchun ta’mirlash va
xizmat ko‘rsatish ishlari bajariladi. Qishloq xo‘jaligi korxonalarining MTP
larida TXK va T ishlarini bajarishning hsusiyatlarini hisobga olgan holda,
avtomobillarga TXK va T hdudlari MTU bilan bir binoda qurish tafsiya
etiladi. Bunday kompleks bazalarni qurish 30…40 % qurilish manbalarini
tejashga, tejalgan mablag‘ga texnologik jihozlarni sotib olishga, ishlab
chiqarish
binolarini
samarali
ishlatishga,
mashinalarni
ishlatish
jarayonlarini tashkil qilish va boshqarishni rivojlantirishga yordam beradi.
MTU larida avtomobillarga TXK va JT ishlarini bajarish uchun,
traktor va kombayinlarga huddi shunday ishlarni bajaruvchi bo‘limlardan
ajralgan bo‘limlar tashkil qilinadi, ular nazorat kanallari yoki domkratlar
va kerakli texnologik jihozlar bilan jihozlanadi. Avtomobillardan,
traktorlardan va kombayinlardan echib olingan agregatlarga, qismlarga,
priborlarga va jihozlarga JT maxsus, barcha mashinalarga mo‘ljallangan
bo‘limlarda amalga oshiriladi.
Avtoxo‘jalikni umumiy va ma’lum binolarini rejalashda, ularni bir-
biri bilan texnologik bog‘liqligi hisobga olinadi va barcha bo‘limlarni
texnologik bog‘lanish imkoniyati yaratiladi. Agarda biron bino asosiy
binodan tashqarida qurilishi rejalashtirilgan bo‘lsa, u holda ham ishlab
chiqarish aloqalari, bir turdagi bajariladigan ishlar hisobga olinib, bu
207
ko‘rsatkichlar qurilishda, sanitariya normalarida va yong‘in xafsizligini
taminlashda hisobga olinadi.
Odatda, 1-TXK, 2-TXK va 3-TXK postlari bir binoda joylashadi.
Bunday holatlarda 1-TXK va 2-TXK ishlarini bir ish joyida, faqatgina
boshqa ish vaqtlarida (smenalarda) bajarish tafsiya etiladi, chunki bu ish
o‘rinlarini qisqartirish va jihozlardan to‘laroq foydalanish imkonini beradi.
Avtomobillarga TXK va JT ishlarini bajarish hdudlari yonma-yon
joylashtiriladi.
Agarda avtoxo‘jaliklarda xizmat ko‘rsatish hdudlari boshqa binoga
joylashtirilishi zarur bo‘lsa, unday holda imkon boricha qisqa aloqa
yo‘llari rejalashtirilishi kerak, bu qism, agregat va ishlatiladigan
materiallarni bo‘limlar oralig‘ida etkazib berish jarayonini tezlashtirishga
yordam beradi.
Avtomobillarga TXK va T postlari nazorat chuqurlari, domkratlar,
estakadaalar va yarim estakadalar bilan jihozlanadi.
Har bir post loyihalanayotganida, avtomobilning tuzilishi va ishlatish
sharoiti, o‘lchamlari va avtoxo‘jalikda joylashish va sh.o‘x. ko‘rsatkichlar
hisobga olinadi.
Barch TXK va JT postlarida avtomobillarning g‘ildiraklari osilgan
holda bo‘lishi; bir postga turli rusumdagi avtomobillarni qo‘yish
imkoniyati; bir vaqtning o‘zida yuqoridan va ostidan yig‘ish, echish
ishlarini, ishchiga noqulaylik yaratmasdan bajarish imkoniyati berilishi
lozim; ish unumdorligi yuqori bo‘lishi; avtomobil mustaxkam turishi;
ishlashda xafsizlik taminlanganligi, bir ish joyida bir qancha turdagi
ishlarni bajarish imkoniyati mavjud bo‘lishi kerak.
Nazorat ariqlari
turli rusumdagi avtomobillarga, avto pritseplarga
TXK va T ishlarini bajarish, avtomobillarning ostidan, yonidan va ustida
ishlarni bajarish imkonini beradi, postga qiyinchiliksiz avtomobilni
qo‘yish va chiqarib olish imkoni mavjud; bunday nazorat ariqlari
yordamida, tinimsiz mashinalarni bir tomondan kiritib, xizmat ko‘rsatib,
ikkinchi tomondan chiqarib olish imkoni mavjud bo‘ladi. Bunday ariqlarni
kichik xo‘jaliklarda ham tayyorlash imkoniyati mavjuddir. Lekin
avtomobilning ostida harakat chegaralangan, qismlar g‘ldiraklarga juda
yaqin joylashganligi sababli, xizmat ko‘rsatishda noqulaylik yuzaga
keladi, yaxshi yoritilmaydi va sizot suvlarini siljib o‘tish imkoni yuqori.
Ko‘targichlar
avtomobillarni 1300…1500 mm balandlikka ko‘tarish
imkonini beradi, qism va detallarga har tomondan yondoshish imkoni
mavjud, avtomobilning ostidan bemalol bo‘yash ishlarini ham bajarsa
208
bo‘ladi, katta maydonni band etmaydi, o‘rnatish ancha qulay. Lekin
ko‘targichga ornatilgan avtomobilning yuqori, yon qismlarida hech qanday
ishlarni bajarib bo‘lmaydi, o‘rnatish uchun honaning balandligini ancha
oshirish talab etiladi, pritsepli avtmobillarga xizmat ko‘rsatish imkoni
yo‘q.
Estakada va yarimestakadalar tuzilishi bo‘yicha ancha oddiy va
tannarxi yuqori emas, lekin katta maydonni band etadi, ayniqsa
pritseplarga xizmat ko‘rsatadigan bo‘lsa.
Do'stlaringiz bilan baham: |