O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

 
5-mavzu. Davlatning byudjet-soliq siyosati 
Davlat byudjeti – davlat iqtisodiy siyosatining quroli sifatida. Byudjet-soliq 
siyosatining taktikasi va strategiyasi. Mustaqillik yillarida O‘zbekiston Respublikasi 
byudjet-soliq siyosatining rivojlanish bosqichlari, maqsad va vazifalari. Mamlakatni 
moliyaviy sog‘lomlashtirish, iqtisodiyotning rivojlanishini rag‘batlantirish, ijtimoiy 
barqarorlikni ta‘minlash hamda mamlakatni madaniy jihatdan yuksaltirishga 

---

482 
qaratilgan byudjet siyosatining asosiy yo‘nalishlari. Davlatning byudjet tizimi 
byudjetlari daromadlari, xarajatlari, byudjet taqchilligini boshqarish va tartibga 
solishdagi siyosatining o‘ziga xos xususiyatlari. Zamonaviy soliq siyosati va uning 
dastak-vositalari. Davlatning byudjet-soliq siyosati uyg‘unligini ta‘minlash. Byudjet-
soliq siyosatining zamonaviy dolzarb muammolari. 
6-mavzu. Davlat byudjetini boshqarish 
Davlat byudjetini boshqarish to‘g‘risida tushuncha. Boshqarish ob‘ektlari va 
sub‘ektlari, ularning guruhlanishi, asosiy vazifalari. Markaziy va mahalliy davlat 
hokimiyati organlarining davlat byudjetini boshqarish sohasidagi vakolatlari. 
Markaziy va mahalliy ijroiya hokimiyati organlarining davlat byudjetini 
boshqarishdagi ishtiroki. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining byudjet 
sohasini boshqarishdagi vakolatlari. O‘zbekiston Respublikasi G‘aznachiligi, uning 
byudjet mablag‘larini boshqarishdagi ahamiyati. Xorijiy davlatlarda davlat byudjetini 
boshqarish, uning ob‘ektlari va sub‘ektlari, boshqarish organlarining vakolatlari. 
7-mavzu. Byudjetlararo munosabatlar 
Byudjetlararo munosabatlar to‘g‘risida tushuncha. Byudjetlar darajalari 
o‘rtasida daromadlar va xarajatlarning taqsimlanishi. Tartibga soluvchi daromadlar, 
ularning byudjet tizimi byudjetlarini tartibga solishdagi ahamiyati. Byudjetlararo 
munosabatlarni tashkil etish va boshqarishda mahalliy byudjetlar rioya qilishi lozim 
bo‘lgan cheklanishlar. Byudjetlararo munosabatlarning zarurligi. Byudjetlararo 
transfertlarning shakllari: subventsiyalar; o‘tkazib beriladigan daromadlar; 
dotatsiyalar; byudjet ssudasi; o‘zaro hisob-kitoblar bo‘yicha mablag‘lar; maqsadli 
ijtimoiy transfertlar. Byudjetlararo transfertlarni o‘tkazish tartibi. Byudjet tizimi 
byudjetlari daromadlarini tartibga solishda byudjetlararo munosabatlarning 
ahamiyati. Byudjet ssudasi shaklidagi byudjetlararo transfert. Aylanma kassa 
mablag‘lari. Byudjetlararo munosabatlarning jahon tajribalari.