Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

 
Европа иқтисодий ҳамжамияти (ЕИҲ) -
Рим 
шартномасига мувофиқ 1957 йил 25 мартда чекланмаган 
муддатга мўлжаллаб тузилган, дастлаб 12 та энг йирик ва 
ривожланган Ғарбий Европа давлатлари аъзо бўлган 
иқтисодий уюшма.ЕИҲга қуйидаги давлатлар кирган: 
Германия, 
Франция, 
Италия, 
Бельгия, 
Голландия, 
Люксембург, Англия (1973 йил), Дания (1973 йил), Ирландия 
(1973 йил), Греция (1981 йил), Испания (1986 йил) ва Португа-
лия (1986 йил).Кейинчалик уларнинг сони кўпайган. Рим 
шартномасининг 2-моддасига биноан ҳамжамиятга аъзо 
мамлакатлар доирасида сармоя, маҳсулот, ишчи кучи ва 
хизматлар эркин кўчиб юрадиган умумий бозорни 

---

- 111 - 
шакллантириш; учинчи мамлакатга нисбатан ягона савдо 
сиёсатини, шунингдек валюта, қишлоқ хўжалиги, транспорт 
соҳаларида умумий сиёсатни ўтказиш, молия тизимини 
бирхиллаштириш ва ҳоказолар ЕИҲнинг асосий вазифаси 
ҳисобланади. Ташкилот Европада иқтисодий тараққиёт 
даражасини кўтариш йўли билан ягона иқтисодий маконни 
вужудга келтиришга хизмат қилди. 1993 йили Европа 
Иттифоқига таркибий қисм бўлиб кирди. 
Европа инвестиция банки (Еuropean International 
Bank)
– Европа Иттифоқига аъзо мамлакатларнинг 
ҳукуматлараро кредит ташкилоти бўлиб 1958 йилда ташкил 
этилган. Дастлабки банк ҳамжамият доирасидаги қолоқ 
минтақаларни инвестицион молиялаш, саноат модернизацияси 
ва конверциясини, шунингдек, ҳамкорликдаги лойиҳаларни 
молиялаш каби масалаларда узоқ муддатли кредитлар бериш 
ва уларни кафолатлаш йўли билан Европа умумий бозорини 
ривожлантиришни кўзда тутган эди. Кейинги пайтда турли 
битимларнинг имзоланиши натижасида Европа инвестицион 
банки Европа ҳамжамиятига алоқаси бўлмаган Африка, Кариб 
денгизи ва Тинч океани ҳавзалари ҳудудидаги мамлакатларга, 
шунингдек, Европа ҳамжамияти билан ҳамкорлик қилиш 
тўғрисидаги битимга эга бўлган Ўрта Ер денгизи атрофидаги 
давлатларга ҳам банк хизмати кўрсатиш имкониятига эга 
бўлди. Мазкур банк ўз операцияларини Европа Иттифоқи 
капитал бозоридан ҳамда халқаро капитал бозоридан олинган 
маблағлар ҳисобига амалга оширади. Шунингдек, банк 
лойиҳаларни 
молия-кредит 
ташкилотлари 
томонидан 
бериладиган “жаҳоншумул заём”лар ҳисобига молиялаши 
мумкин. 1981 йилдан Европа тўлов иттифоқи ҳисоб бирлиги 
ўрнида экюдан фойдаланди, 1999 йил 1 январдан экю ўрнини 
янги халқаро пул бирлиги – евро эгаллади.