Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

Товарнинг монопол паст нархи 
- товар бозорида 
сотувчи ёки сотиб олувчи сифатида устун мавқени эгаллаб 
турган хўжалик юритувчи субъект томонидан товарнинг 
таннархидан паст даражада ва ушбу товарни сотишдан зарар 
келтирадиган 
даражада 
белгиланадиган, 
натижада рақобатнинг чекланишига олиб келадиган нарх 
товарнинг 
монопол 
паст 
нархидир.Товарнинг 
молия 
бозоридаги монопол паст нархи Ўзбекистон Республикаси 
Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда 
аниқланади. 
Товарнинг монопол юқори нархи-
товарнинг товар 
бозорида устун мавқени эгаллаб турган хўжалик юритувчи 
субъект томонидан белгиланадиган нархи, агар ушбу нарх: а) 
бундай товарни ишлаб чиқариш ва реализация қилиш учун 
зарур бўлган харажатлар ҳамда фойда суммасидан юқори 
бўлса; б) асоссиз харажатларнинг ўрнини қоплашга ёки 
товарнинг сифатини пасайтириш натижасида қўшимча фойда 
олишга йўналтирилган бўлса, монопол юқори нархдир. 
Товарнинг нархи биржа савдолари якунларига кўра 
шаклланган тақдирда, у монопол юқори нарх деб эътироф 
этилмайди. Товарнинг молия бозоридаги монопол юқори 
нархи Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси 
томонидан белгиланган тартибда аниқланади. 
Товарнинг рақобадбардошлиги (рақобатдошлиги, 
рақобатчилик қобилияти)
- товарнинг бозордаги шунга 
ўхшаш товарларга нисбатан барча сифат ва иқтисодий 
кўрсаткичларини таққословчи тавсифи. Агар товарнинг сифат 
ва иқтисодий кўрсаткичлар бўйича устунлиги сезилса, унинг 
рақобатчилик қобилияти юқори бўлади. Унинг ракобатчилик 
қобилиятн уни ишлаб чиқарган корхона ва мамлакатнинг 
обру-эътиборини билдиради; уларга бозорнинг ишончини 
оширади. Бу қобилият қанчалик юқори бўлса, товар шунчалик 
кўп ва тез сотилади, ишлаб чиқарувчи шунчалик кўп фойда 
кўради. Унинг рақобатчилик қобилияти бозорнинг товарлар 

---

- 345 - 
билан таъминланишига ҳам боғлиқ. Чунки тақчил бозорда 
товар сифатига эътибор кам бўлади.