Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

Суғурта манфаатдорлиги.
 
Суғурта масалалари билан 
шуғулланиш унга нисбатан манфаатдорликдан бошланади. 
Ишлаб чиқаришни хавф-хатардан ҳоли эмаслиги сабабли 
суғурталаш масалаларига қизиқиш бошланади, чунки суғурта 
объекти зарарланганидан суғурталанувчига зарар суммаси 
берилади. Бу сумма суғурта қопламаси деб аталади. 
Суғурталанувчи 
зарар 
кўрганда 
уни 
қоплаш 
учун 
суғурталанувчидан суғурта суммасини олишдан манфаатдор 
бўлади. 
Қайта суғурта қилиш.
Суғурталовчи шартномада 
кўзда тутилган ўз мажбуриятларини бутунлай ёки қисман 
бошқа суғурталовчи (қайта суғурталовчи)га ўтказиши ёки 
қайта суғурта қилиш. 
Суғурта ҳимояси.
 
Суғурта ҳимояси фавқулотда, кўзда 
тўтилмаган офатлардан ҳимоя қилишни муҳим шартларидан 
ҳисобланади. +адим замонлардан шаҳарлар ташкил этилганда 
ҳужумлардан ҳимоя қилиш учун деворлар қурилган ва суғурта 
ҳимояси ҳам бўлган. Бу моддий жиҳатдан суғурта фондидир. 
Суғурта ҳимояси фақат фонд эмас, балки етказилган 

---

- 323 - 
зарарларни қоплаш билан боғланган тақсимлаш ва қайта 
тақсимлаш муносабатларини ўзида мужассамлаштиради. Бу 
муносабатлар 
Республика, 
шаҳар, 
туман 
миқёсидаги 
объектларга етказилиши мумкин бўлган зарарлардан 
ҳимоялашни кўзда тутади.
Суғурталанувчи - 
ўзига тегишли мол-мулкни суғурта 
қилдирган корхона, хўжалик ташкилоти ёки ўз ҳаётини 
суғурталовчи фуқаролар суғурталанувчи ҳисобланадилар. 
Мажбурий суғурта бқйича суғурта ташкилоти рқйхатидан 
ўтганлар ёки ихтиёрий суғурта бқйича шартнома тузиб, 
суғурта бадалини тқлаганлар суғурталанувчилар қаторига 
киради.
Суғурталаш
– бозор инфратузилмасининг муҳим 
элементи бўлиб, фуқароларнинг ва хўжалик субъектларининг 
мулкий манфаатларини ҳимоя қилиши кўзда тутилади. 
Суғурталаш 
суғурталовчининг 
манфаатларини 
учинчи 
шахслар эътирозларидан ҳамда бу шахсларнинг ўз 
манфаатларини ҳам ҳимоя қилади, чунки суғурталовчининг 
моддий имкониятларидан қатъий назар етказилган зарарни 
қоплаш кафолатланади. Суғурталашни ҳуқуқий жиҳатдан 
тартибга солиш ҳар бир мамлакатда давлат томонидан 
белгилаб қўйилувчи қонун ва қоидаларга асосан амалга 
оширилади.