Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

Клиринг -
қарама-қарши товар оқимларида валютадан 
фойдаланмасдан (нақдсиз) воситачи орқали ўзаро ҳисоб - 
китобни назарда тутувчи савдо операцияси. Клиринг (ингл. - 
тозалаш, равшанлаштириш) - товарлар, қимматбаҳо қоғозлар, 
хизматлар учун ўзаро мажбурият ва талабларни ҳисобга олган 
ҳолда нақд пулсиз ҳисоб - китоб қилиш тизими. Клиринг бир, 
икки ва кўп тарафлама бўлиши мумкин. Клиринг 
муносабатларда айланиш ҳажми, валюта курси; товар етказиб 
берищ, тўловдаги четланишлар ва фарқларни тегишли 
вақтларда ҳисобдан ўтказиш кўзда тутилади. Қарзларни тўлаш 
шарти бўйича клиринг оборотли қолдикли ва оборотсиз 
қолдиқсиз бўлиши мумкин. Биринчи ҳолатда белгиланган 
миқдордан ошган қарз валюта билан тўланади. Иккинчи 
ҳолатда эса фақат товар етказиб бериш билан қарз узилади. 
 Ковернот
- суғуртачи томонидан суғурта қилинувчига 
берилган 
(суғурта 
қилдириш 
бўйича 
унинг 
барча 
кўрсатмалари бажарилганлигини исботловчи) ҳужжат. 

---

- 198 - 
Кодлаштириш
– фикр алмашиш жараёнида ғояларни 
ралезий шаклларда ифодалаш. Масалан,. ЭҲМга ойларни, 
жумладан, январь ойини ёзиш лозим булса, унинг ралезий 
ифодаси 01 бўлади. 
 КОКОМ – 
1950 йилнинг 1 январида тузилган. КОКОМ 
кўп томонлама экспорт назоратининг мувофиқлаштирувчи 
(координацион) комитет ҳисобланиб, унга жаҳоннинг 16 
давлати. НАТОнинг 15 аъзоси (Исланидиядан ташқари) ва 
Япония аъзодир. Вазифаси: собиқ СССР ва социалистик 
давлатларга стратегик товарларни сотмаслик устидан 
назоратни олиб боришдир. Штаб - квартираси Париж шаҳрида 
жойлашган. 
 Комбинат
– ҳар хил ишлаб чиқариш тармоқларининг 
саноат корхоналари бирлашмаси.
 Комбинациялаш
– 
битта корхона - комбинат доирасида 
саноатнинг битта ёки бир нечта тармоқларидаги турли хил 
ишлаб чиқаришларни технологик жиҳатдан бирлаштиришда 
ифодаланувчи, 
ишлаб 
чиқаришни 
умумлаштириш 
шаклларидан бири.