Ona tili darslik


-§.   Bog‘lovchisiz qo‘shma gap



Download 1,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet421/542
Sana22.05.2021
Hajmi1,88 Mb.
#65462
1   ...   417   418   419   420   421   422   423   424   ...   542
Bog'liq
ona tili

5-§.   Bog‘lovchisiz qo‘shma gap 
 
Qismlarining  o‘zaro  bog‘lovchi  vositalarsiz  birikishidan  tuzilgan  qo‘shma 
gap  bog‘lovchisiz  qo‘shma  gap  deyiladi.  Bunday  qo‘shma  gaplarda  predikativ 
qismlarni  mazmun  va  qurilish  jihatdan  bog‘lashda  ohang  (ohang)  etakchi  vazifa 


 
 
234 
bajaradi.  Masalan:  Tashqarida  qor  uchqunlanib  turar,  daraxtlarning  shoxlari 
kumush rangda tovlanib, ko‘zni qamashtirardi. (J.Abdullaxonov). 
Bog‘lovchisiz qo‘shma gaplarning qismlari ko‘pincha tenglik ohangsi orqali 
bog‘lanadi. Masalan: Oldindan salqin shabada esa boshladi, yo‘l qishloqning tutzor 
ko‘chasiga kirdi. (SH.Xolmirzaev). Piyozning po‘sti ko‘p, yomonning do‘sti ko‘p. 
(Maqol).  Ba’zan  bunday  qo‘shma  gaplarning  predikativ  qismlari  tobelik  ohangsi 
bilan  bog‘lanishi  mumkin.  Masalan:  Ortiq  ham  o‘zicha  quvonib  qo‘ydi:  sintetik 
o‘tovning narhi salkam ikki ming so‘m... (P.Qodirov). 
SHuning  uchun  ham  tenglik  ohangsi  orqali  tuzilgan  bog‘lovchisiz  qo‘shma 
gap  mazmunan  bog‘langan  qo‘shma  gapga,  tobelik  ohangsi  orqali  tuzilgan 
bog‘lovchisiz qo‘shma gap ergashgan qo‘shma gapga mos keladi. Ammo ba’zi bir 
bog‘lovchisiz  qo‘shma  gap  qismlari  orasidagi  ohang  tenglik  va  tobelik  holatidan 
o‘zgacha bo‘ladi. Masalan: So‘z doriga o‘xshaydi, ortiqchasi zarar keltiradi. («Oz-
oz o‘rganib dono bo‘lur»). 
 

Download 1,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   417   418   419   420   421   422   423   424   ...   542




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish