Эргашходжаева ш. Д

Глава 9.
Принятие решений о доставке инновационной продукции 
потребителям………………………………………………………...
140 
9.1. Методы продвижения инновационной продукции.......................... 
140 
9.2. Каналы продвижения инноваций на рынке потребительских 
товаров……………………………………………………………….. 
149 
9.3. Личная коммуникация с потребителями при продвижении 
инноваций…………………………………………………………….. 156 
9.4. Реклама и анализ его эффективности………………………………. 
158 
Тесты………………………………………………………………….. 162 
 
Список использованной литературы.............................................. 
174 
 
 
 
 
 
 

---

9 
КИРИШ 
 
Мамлакатимизда амалга оширилаѐтган иқтисодий ислоҳотлар 
жараѐни хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятини сезиларли 
даражада ўзгартиришни, улар фаолиятини бозор талабларига 
мослаштиришни талаб қилмоқда.
Бозор рақобатишароитида ишлаб чиқариш ва хизмат кўрсатиш 
соҳаларини самарали ривожланишини таъминловчи инновацион 
фаолиятни бошқаришга алоҳида эътибор қаратишни талаб қилмоқда. 
Инновацион 
фаолият 
бозор 
муносабатлари 
шароитида 
тадбиркорликнинг илғор шакли бўлиб ҳисобланади. Бозор 
иқтисодиѐти илмий-техника тараққиѐтини ривожланиши учун реал 
имкониятлар яратади.
Мамлакатимиздаиқтисодиѐтнинг 
рақобатбардошлигини 
оширишнинг муҳим омили бўлган инновацияларга устувор йўналиш 
сифатида эътибор қаратилмоқда. Рақобатбардош иқтисодиѐтни 
шакллантирмасдан туриб, рақобатбардош мамлакатни барпо этиш, 
тармоқни, товарни яратиш бир мунча мушкулдир. Бу хусусда
мамлакатимиз Президенти таъкидлаганларидек, "... рақобатдошликка 
эришиш ва дунѐ бозорларига чиқиш, биринчи навбатда иқтисодиѐтни 
изчил 
ислоҳ 
этиш, 
таркибий 
жиҳатдан 
ўзгартириш 
ва 
диверсификация қилишни чуқурлаштириш, юқори технологияларга 
асосланган янги корхона ва ишлаб чиқариш тармоқларининг жадал 
ривожланишини таъминлаш, фаолият кўрсатаѐтган қувватларни 
модернизация қилиш ва техник янгилаш жараѐнларини тезлаштириш 
ҳисобидан амалга оширилиши мумкин".
1
Булардан келиб чиққан 
ҳолда 
дунѐ 
бозорларига 
чиқишда 
инновацион 
маркетинг 
технологияларидан самарали фойдаланиш талаб этилади. 
Бозор шароитида инновацион фаолиятнинг тубдан фарқ қилувчи 
томони, бу ишлаб чиқарувчилар эҳтиѐжларига эмас, балки 
истеъмолчилар эҳтиѐжларига йўналтирилганлик ҳисобланади.
1
Каримов И.А. 2012 йил Ватанимиз тараққиѐтини янги босқичга кўтарадиган йил бўлади. -Т.: 
Ўзбекистон, 2012. -36 б.

---

10 
Умумий ҳолда ижтимоий-йўналтирилган бозорни, мақсади 
жамиятнинг эҳтиѐжларини максимал даражада қондириш бўлган 
ишлаб чиқарувчи ва истеъмолчининг ўзаро муносабатларига 
асосланган ижтимоий маҳсулотни сотиш тизими сифатида қараш 
мумкин. 
Иқтисодий жиҳатдан ривожланган мамлакатларда янги 
маҳсулотлар ва технологияларни ишлаб чиқиш битта (ѐки бир неча) 
фирмалар миқѐсига жамлангандир. Инновацияларга йўналтирилмаган 
корхоналарни янги динамик муҳитга киришида, табиийки, маълум 
бир можаролар юзага келади. Ушбу можаролар ѐки доимо тезкор 
тарзда реал шароитларга мослашишни, ѐки келгуси ўзгаришларни 
прогнозлаштириш имконини берувчи ўзига хос бошқариш 
механизмларини шакллантириш ва уларга муқобил бўлган ҳаракат 
усулларини яъни, инновацияларни бошқариш механизмларини ишлаб 
чиқиш заруриятини келтириб чиқаради.
Маркетингкорхоналарга истеъмолчилар эҳтиѐжларини олдиндан 
кўра билиш ва истеъмолчилар эҳтиѐжларини қондириш имконини 
беради. Юртбошимиз таъкидлаганларидек, ―2013 йилда изчил юқори 
ўсиш суръатларини, макроиқтисодий барқарорликни сақлаш ва 
иқтисодиѐтимиз рақобатдошлигини ошириш энг муҳим устувор 
йўналишимизга айланиши даркор‖.
2
Юқоридагилардан келиб чиқиб 
шуни айтиш мумкинки, маҳсулот ишлаб чиқарадиган корхоналарда 
инновацион маркетинг технологияларидан самарали фойдаланиш бу 
фақат корхонада ишни ташкил этиш ва уни бошқариш эмас, балки 
товарлар рақобатбардошлигини оширишга кенг имкониятлар 
яратади. 
Янгиликларни жорий этиш иқтисодий ҳаѐтдаги янада муҳим 
ҳолат бўлиб бормоқда. Ҳозирги тез ўзгарувчан шароитда корхоналар 
техник ўзгаришлар билан бир қаторда ѐки илгарида бўлишлари ва 
янгиликларни муваффақиятли тадбиқ этишлари зарурдир
.
2
КаримовИ.А. ―Бош мақсадимиз – кенг кўламли ислоҳотлар ва модернизация йўлини қатъият билан давом 
эттириш‖ номли 2012 йилда мамлакатимизни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш якунлари ҳамда 2013 йилга 
мўлжалланган иқтисодий дастурнинг энг муҳим устувор йўналишларига бағишланган Вазирлар 
Маҳкамасининг мажлисидаги маърузаси, Тошкент. // Халқ сўзи, 2013 й.

---

11 
Янгиликларни жорий этиш уларни дастлабки баҳоланишига 
асосланиши лозим. Бундай баҳолашнинг услубий асосини яратиш 
учун биринчи навбатда жами инновацион жараѐнга таъсир этувчи ва 
пировард натижада у ѐки бу инновацияларнинг самарадорлигини 
белгилаб берувчи омилларнинг мажмуасини аниқлаш лозим.
Ушбу дарсликда инновацион маркетингнинг моҳияти ва 
мазмуни бўйича умумлаштирилган янги илмий-назарий билимлар, 
услубий 
тавсиялар, 
инновацион 
маркетингнинг 
ўзига 
хос 
хусусиятлари, асосий ривожланиш босқичлари, шакллари, турлари 
ҳамда уни корхоналар фаолиятига тадбиқ этиш йўллари ва усуллари, 
инновацион 
маркетингни 
ривожлантиришнинг 
концептуал 
йўналишлари акс эттирилган. 
Дарслик ―Маркетинг(товарлар ва хизматлар)‖ таълим йўналиши 
талабалари, магистрлар, маркетинг соҳаси бўйича кенг китобхонлар 
учун мўлжалланган.