Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil

1.2. Oliy ta’lim tizimining qonunosti hujjatlari va ularning mazmuni. 
O‘zbekiston Respublikasida huquqni ifodalashning asosiy shakli normativ-
huquqiy hujjatlar hisoblanadi. Normativ-huquqiy hujjatlar o‘zining quyidagi uch 
xususiyati bilan ijtimoiy normalarning boshqa turlaridan ajralib turadi: 1) normativ-
huquqiy hujjatlar vakolatli davlat organlari tomonidan yaratilib, barcha uchun 

---

29 
BOSh ILMIY-METODIK MARKAZ 
umumiy majburiy qoidalarni o‘rnatadi, o‘zgartiradi (takomillashtiradi) yoki bekor 
qiladi;
2) ularda huquqiy qoidaning mazmuni, ya’ni huquqiy munosabat ishtirokchilarining 
xuquq va burchlari ifoda etiladi; 3) normativ huquqiy hujjatlarda mustahkamlangan 
qoidalar bajarilmagan yoki buzilgan taqdirda muayyan huquqiy oqibatlar kelib 
chiqadi, qoida bo‘yicha, davlatning majburlov kuchi ishga solinadi
4
. 
Normativ-huquqiy hujjatlarning turlari quyidagilar kiradi: 
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi; 
O‘zbekiston Respublikasining konstitutsiyaviy qonunlari; 
O‘zbekiston Respublikasining joriy qonunlari; 
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlari; 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va qarorlari; 
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari; 
vazirliklar, davlat qo‘mitalari va idoralarning buyruqlari, qarorlari va 
boshqa hujjatlari; 
mahalliy davlat hokimiyati organlarining qarorlari. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va qarorlari, 
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari, vazirliklar, davlat 
qo‘mitalari va idoralarning buyruqlari hamda qarorlari, mahalliy davlat 
hokimiyati organlarining qarorlari qonunosti hujjatlari hisoblanadi. 
Normativ-huquqiy hujjatlar Hukumatga itoat etuvchi boshqa davlat boshqaruvi 
organlari tomonidan ham chiqariladi. Bular vazirliklar, davlat qo‘mitalarining 
qarorlari, buyruqlari va yo‘riqnomalari bo‘lishi mumkin. Bunday hujjatlarning ta’sir 
ko‘lami, amal qilish doirasi va yuridik kuchi ularni o‘rnatuvchi boshqaruv 
organining davlat organlari tizimida tutgan o‘rni va vakolatlari bilan belgilanadi. 
Ular qonunga, farmonga va hukumat qaroriga muvofiq hamda shu hujjatlarning 
ijrosini ta’minlash maqsadida chiqariladi. Boshqaruv tizimidagi quyi organning 
huquqiy akti undan yuqori turuvchi organning aktiga muvofiq bo‘lishi shart. 
Respublika vazirliklari, davlat qo‘mitalari va boshqa boshqaruv organlarining 
konunga, farmonga va hukumat qaroriga zid hujjatlari Vazirlar Mahkamasi 
tomonidan bekor qilinishi ko‘zda tutiladi. Mazkur huquqiy hujjatlar shu davlat 
organlari hokimiyati ta’sir etadigan hudud doirasida amal qiladi. Ular yuqorida 
sanalgan hujjatlarga zid bo‘lib chiqsa, tegishli tartibda bekor qilinadi. Qonunosti 
hujjatlari O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlari asosida hamda 
ularni ijro etish uchun qabul qilinadi.