05-Chilangarlik ma`ruzalar matni

 
 
Rezba 
tashqi 
tomonidan 
ko`rib tekshiriladi (yuluq va 
o`ramlari 
uzil 
ga 
n 
rezba 
bo`lishiga yo`l qo`yilmaydi).
Rezba kalibr-tiqin vositasida 
tekshiriladi (uning o`tadigan uchi 
rezbaga buralib, o`tmaydigan 
qismi buralmaydi). 
12.2. Bir tomoni berk teshiklarda rezba kesish 
Rezbalar jadvaliga qarab parma tanlanadi, teshik rejalanadi va belgilangan 
chuqurlikda parmalanadi. 60° yoki 120° li zenkovka bilan 1-1,5 mm.ga teshik 
zenkovkalanadi. 
Turli xildagi metchiklar tanlanadi va zagotovka giraga mahkamlanadi
1-mashqda ko`rsatilgan usullarni qo`llab, dastlabki metchik bilan teshikda rezba 
kesiladi.Bunda metchikning har ikki-uch ish aylanishidan so`ng u chikarib 
olinib, teshik qirindidan tozalanadi.Shunday usulda tuplamdagi ikkinchi metchik 
bilan rezba kesiladi. Yopiq teshiklarda rezba kesishda parmalash chuqurligi 
rezba uzunligidan GP qadar ortiq olinadi (bu yerda 
U— 
kesiladigan rezbaning 
kddami, mm). Yopiq teshiklarda to`la rezba kesish zaruriyati tug`ilganda, 
kesuvchi qismi kaltalashtirilgan uchinchi metchik ishlatiladi; bunda rezba 
teshikning eng tubigacha yetadi. 

---

62 
Bir tomoni berk teshikda rezba kesish. Rezbaning sifatini tekshirish. 
Rezba kesilganda teshikka nazorat bolti yoki shpilka burab kiritiladi. Agar 
bolt (shpilka) teshik tagigacha osongina (va liqillamasdan) buralsa, teshikda 
rezba tug`ri kesilgan bo`ladi. Bolt juda tig`iz buralsa yoki mutlaqo buralmasa, 
ikkinchi metchik bilan teshikda qaytadan rezba kesiladi. Kesilgan rezba rezbali 
kalibr tiqin yoki bolt bilan tekshiriladi. 
12.3.Tashqi va ichki rezbalar kesishda xavfsizlik qoidalari
Uzunroq 
chiqib 
turadigan 
o`tkir 
qirrali 
detallarga 
metchik- 
vorotok 
bilan 
qo`lda 
rezba 
kesishda 
qo`lning 
jarohatlanishidan 
ehtiyot bo`lish kerak.Sinib qolmasligi uchun o`tmas metchik bilan ishlamaslik 
lozim, yopiq teshiklarga rezba kesishda esa, teshikdan qirindini tez-tez chiqarib 
tashlash kerak. 
Elektr yuritmali rezba keskich bilan ishlashda quyidagilar taqiqlanadi: 
a) nuqsonli elektr kabellari va shtepsel birikmalari bilan 
ishlash; 
b) elektr asbobini qisman bo`laklarga ajratish va ta`mirlash; 
v) elektr asboblari bilan zax xonalarda va ochiq joyda yomg`ir ostida 
ishlash, elektr asbobining ichiga nam tushishiga yo`l qo`yish (chunki korpus 
kuchlanishta`siridabo`ladi); 
g) tarmoqqa ulangan elektrlashtirilgan asosning elektr yuritmasidan, 
kesuvchi asbobidan ushlash, korpusga gavdani bosib turish, uni tizzaga olish. 
Pnevmatik yuritmali rezba keskich bilan ishlashda quyidagilar man 
qilinadi: 
a) qo`lqopsiz ishlash; 
b) pnevmatik asbob shlangidan yoki ish asbobidan ushlash va ular 
bilan tiralma narvonlarda ishlash;