Паррандачилик сирлари (Уй паррандалари товуқ, ўрдак, ғоз, курка парваришлаш ва тухум етиштириш)

з

---

П аррандачилик сирлари
УМУМИЙ МАЪЛУМОТЛАР
П аррандаларнинг биологик хусусияти
Паррандачилик чорвачиликнинг сердаромад, 
серпушт ва тез етилувчан тармоғи ҳисобланади. 
У халқимизга кўплаб сифатли парҳез таом — 
тухум ва парранда гўшти етказиб беришда катта 
аҳам иятга эта. А йниқса, товуқ, ўрдак, ғоз ва 
к уркачи лик билан ш уғулланувчи тарм оқлари 
қиш лоқ хўжалик паррандачилигининг асосий ва 
етук соҳаси ҳисобланади. Улардан қисқа вақт 
ичида кўп м и қ д о р д а м азал и гўш т олинади. 
Парранда гўшти тез ҳазм бўлиш хусусиятига кўра 
барча турдаги чорва моллари гўш тидан устун 
туради. Таркиби ҳар хил кимёвий элементларга 
бой. Ж умладан, 2 ойлик ж ўж а гўштида 20% га 
яқин оқсил, 10-12% ёғ бўлади. Тухумида 13% оқсил, 
11% ёғ, 1% м инерал моддалар ва витаминлар 
мавжуд. Тўйимлилиги ж иҳатидан 10 дона товуқ 
тухуми калорияси 0,8 кг. мол гўшти калориясига 
тўғри келади. Тухум таркибида 85% га яқин сув 
бўлиб, қолгани оқсил, витамин ва ферментлардан 
иборат. Тухум сариғи 52% сув, 32% ёғ ва 16% га 
яқин оқсилдан иборат.
П ар р ан д ач и л и к ж у д а т е з ети л ад и ган , т е з 
к ў п а я д и г а н ва с е м и р и ш и у ч у н к ам о з у қ а
с а р ф л а н а д и г а н
ч о р в а ч и л и к
т а р м о ғ и
ҳисобланади. М асалан, то ву қ ж ў ж ал ар и 5 -6
ойлигида тухумга киради, би ринчи йилда 150- 
200 та тухум беради.
4

---

Товуқ, ўрдак, ғоз, курка
Гўшт учун боқиладиган товуқ ж ўж алари 55-60 
кун ичида 1,5-1,8 кг. семиради, 1 кг. семириши 
учун ўртача 2,6-2,8 кг. озуқа сарфланади.
50 кунлик ўрдаклар вазни 2 кг.га етади, бир 
йилда 100-150 дона тухум олиш мумкин.
Ғозлар 65-75 кунлигида вазни 4-4,5 кг.га етади, 
ҳ а р 1 кг. с е м и р и ш и у ч у н 4 -4 ,5 кг. о з у қ а
сарфланади. Ҳар бир бош ғознинг йил давомида 
берган насли ҳисобидан 70-75 кг., куркалардан 
эса 200 кг. гушт етиш тириш мумкин. Уларнинг 
ж ўж алари 6 ойлигида 5-6 кг., баъзан 8-9 кг. ва 
ундан ҳам оғирроқ бўлади.
П аррандаларнинг серпуштлиги уларнинг энг 
муҳим кўрсаткичларидан бири бўлиб, бу бир 
қ а н ч а
о м и л л а р г а
б о ғ л и қ . 
М а с а л а н , 
п а р р а н д а л а р н и н г т у р и , зо т и , ёш и , б о қ и ш
у с у л л а р и , й и л н и н г ф а с л и ва и н д и в и д у а л
хусусиятлари шулар жумласидан.