Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi

Takrorlash uchun savollar 
1. Qobiq ajratish jarayonida qanday mahsulotlar hosil bo`ladi? 
2. Qobiq ajratish jarayonida hosil bo`lgan mahsulotlar bir biridan qaysi 
xususiyatlari bilan farq qiladi? 
3. Qobiq ajratish jarayonida hosil bo`lgan mahsulotlar qanaqa 
mashinalarda saralanadi? 
4. Qobiq ajratishning usullarini keltiring. 
5. A1-BRU rusumli elakdon qaysi donlarning qobig’i ajratilganda 
qo`llaniladi? 
6. A1-BKG rusumli yorma ajratgichda qanday mahsulotlar saralanadi? 
7. Yormalarni saralashda qo`llaniladigan g’alvir va elaklarning 
tavsifini keltiring. 
8. Qobig’i olinmagan sholi doni va qobiyoi olingan mag’izni ajratish 
usullarining tavsifini keltiring. 
9. Qobiq ajratishda hosil bo`lgan mahsulotlarni saralash jarayoniga qaysi 
omillar ta`sir qiladi? 
Tayanch iboralari. 
Qobig’i ajratilgan mayoiz. Maydalangan mag’iz. Un. Qobiq. 
Qobiq ajratish mahsulotlarini saralash. 

---

72 
10-MAVZU. YORMALARNI SILLIQLASH VA SAYQALLASH 
JARAYONI 
 
Reja: 
1.
Yormalarni silliqlash jarayoni. 
2.
Mag’izlarni silliqlash jarayonida qo`llaniladigan uskunalar tavsifi. 
3.
Silliqlash jarayonini yormaning ximiyaviy tarkibiga ta`siri. 
4.
Yormalarni sayqallash jarayoni. 
Foydalanilayotgan adabiyotlar. 
1. Egorov G.A., Mel’nikov E.M., Maksimchuk B.M. Texnologiya muki, 
krupi, kombikormov. M. Kolos, 1984 g. 
2. Egorov G.A., Martinenko YA.F., Petrenko T.P. Texnologiya i 
oborudovanie mukomol’noy, krupyanoy i kombikormovoy promishlennosti. 
M, MGAPP. 1996 g.
3. Mel’nikov E.M. Texnologiya krupyanogo proizvodstva. M., 
Agropromizdat. 1991 g. 
1. Yormalarni silliqlash jarayoni. 
Yormalarni silliqlash jarayonida mag’izning meva, urug`’ qobig’i, 
aleyron qatlam va murtagi silliqlash mashinalarida olib tashlanadi. 
Silliqlash natijasida quyidagilar ta`minlanadi: 
1. Odam organizmi hazm qila olmaydigan, tarkibida ko`p miqdorda 
kletchatka bo`lgan qobiqlarni olib tashlashni; 
2. Yormaning tovar ko`rinishini va rangini yaxshilashni; 
3. Yormaning istemolboplik xususiyatlarini yaxshilaydi (pishirish vaqti 
kamayadi, pishirishda hajmi bir necha barobar oshadi.); 
4. Tarkibida ko`p miqdorda moy bo`lgan murtak va mag’izning tashqi 
qatlamlarini olib tashlash natijasida yormaning saqlash muddati ko`payadi; 
5. Maydalangan yormalarni (arpa, bug’doy, makkajuxori) silliqlashda nafaqat 
qobiqlari olib tashlanadi, balki bo`lakchalarga aylana shakli ham beriladi. 
Silliqlash jarayonida abraziv yuza, ishchi organlarni, g’alvir 
teshikchalarini ta`sirida va mag’izlarni o`zaro ishqalanishi natijasida 
mag’izning tashqi qobiqlari doimiy ravishda olib tashlanadi. 
Silliqlash jarayoniga mashinalarning konstruktsiyalari, ishchi or-
ganlarning holati, mashinaga tushadigan yuklama va boshqalar ta`sir qiladi. 
Silliqlash jarayonida ko`p miqdorda un hosil bo`ladi. Meva qobig’i qizil 
rangli sholi mag’izini va maydalangan bug’doy, arpa, makkajuxori 
Yormasini silliqlashda ko`p miqdorda un hosil bo`ladi. Bundan tashqari 
silliqlash natijasida ancha miqdorda maydalangan mag’iz ham hosil bo`ladi. 
Agar unning hosil bo`lishi qochib bo`lmaydigan operatsiya bo`lsa, 
maydalangan mag’izning ko`payishi - maqsadga nomuvofiq ko`rinishdir. 

---

73 
SHuning uchun silliqlashda shunday mashinalarni qo`llash zarurki, bunda 
silliqlashning kerakli darajasini mag’izni minimal maydalanishi bilan 
ta`minlasin.