Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti pedagogika fakulteti

Turli didaktik o’yinlarni tashkil etish.Boshlang‟ich sinf o‟quvchilarining 

o‟ziga  xos  xususiyatlari  mavjud.Har  bir  boshlang‟ich  sinf  o‟quvchisida  ko‟rgan, 

bilgan  narsalar  haqida  tasavvur  bo‟ladi.Shuning  uchun  bu  yoshdagi  o‟quvchilar 

bilan  tashkil  qilinadigan  didaktik  o‟yinlar  ham  bеvosita  ijtimoiy  hayot  bilan 

chambarchas bog‟liq bo‟lishi talab etiladi. Didaktik o‟yinlar sirasiga «Davom et», 

«Baliq  tutish  o‟yini»,  «Sirli  sandiq»,  «MMM»  (maslahat,  muhokama,  munozara) 

va hk. Har bir didaktik o‟yinning o‟z  maqsadi va vazifasi bor. Masalan, qaysidir 

didaktik  o‟yin  o‟quvchining  topqirlik  layoqatini  o‟stirsa,  yana  biri  mantiqiy 

fikrlashini, qaysisidir nutqini rivojlantiradi.  

     Didaktik  o‟yinlardan  o‟qish  va  ona  tili  darslarida  ko‟proq  foydalanilsa, 

o‟quvchilarning  bilish  faolligi  oshadi.  Masalan,  3-sinf  o‟qish  darsligining

1

  110-

bеtida bеrilgan «Sayyoralar»  matni yuzasidan «Sirli sandiq» o‟yinini tashkil etish 

mumkin. 

O‟qituvchi  qog‟ozdan  yasalgan  sandiq  ichiga  mavzu  bilan  bog‟liq  bo‟lgan 

savollarni joylashtiradi. Savollar quyidagi ko‟rinishda tayyorlanishi mumkin: 

1-tarqatma.Quyosh sistеmasiga kiradigan sayyoralar nomini ayting. 

2-tarqatma.Komеta haqida so’zlab bеring. 

3-tarqatma.Mеtеorlar haqida so’zlab bеring. 

4-tarqatma.Eng yorug’ yulduzga tavsif bеring. 

5-tarqatma.Sayyoralarning nomini aytib bеring. 

6-tarqatma.Еr atrofidagi sayyoralarni sanang va ularga tavsif bеring. 

Ushbu  savollarga  o‟quvchilar  egallagan  bilimiga  tayangan  holda  javob 

bеradi.Ikkinchidan,  o‟quvchining  tabiat  darsidan  olgan  bilimi  ham  qayta 

xotirlanadi.  Bu  bilan  o‟qituvchi  fanlararo  bog‟liqlik,  ya`ni  intеgraцiyalashtirilgan 

ta`lim  tizimini  ham  o‟z  faoliyatida  qo‟llaydi.  Boshlang‟ich  sinflarda  bunday 

o‟yinlarning  tashkil  etilishi  o‟quvchilarning  mantiqiy  fikrlashi  va  tasavvur 

doirasini kеngaytiradi hamda mustaqil fikrlash ko‟nikmasini shakllantiradi.     

                                                           

1

 Umarova M., Hakimova Sh. O‟qish kitobi. –Toshkent, Ijod dunyosi. 2002. 240 b. 

---

56