Ў збекистон р еспубликаси о лий ва ўрта махсус таълим вазирлиги том он и д ан олий ўқув ю ртлари

намликдаги ёғочда бурамани, унинг 
си р т и д а ҳо си л б ўл ган ёр и қ лар  
йўналишига ёки ёғочга игна боти- 
риб уни толалари бўйлаб сур ганда 
спиралсимон из қолдиришига қа- 
раб аниқлаш мумкин. Агар ёғочнинг 
бурама нуқсонини ан иқлаш н инг 
иложи бўлмаса, унинг бир бўлаги- 
ни толалари бўйлаб ёриш керак. 
Шунда бурама ёғочнинг ёрилиш те- 
кислиги қиррасига нисбатан эгри 
ва пишиқбўлмайди.
Чирмоқ 
деб тўғри йўналишдаги толаларнинг кўз атрофида эг- 
риланиб жойланишига айтилади. Чирмоқ дарахт танасидаги кўз ва
ш охлар бор ж о й д а ҳо си л  
бўлади (4.14-р асм ).
Кесилган ёғоч тахтасида 
чирмоқ эгри ёки туташ ҳалқа 
сингари бир неча дойра шак- 
лида жойлашган йиллик қат- 
ламлардан ташкил топади. 
Ёғоч ашёларида чирмоқбир томонлама ёки икки томонлама бўли- 
ши мумкин. Чирмоқ ёғочнинг механик хоссаларини — толалари 
бўйлаб сиқилиш га ҳамда статик эгилиш га мустаҳкамлигини ка­
майтиради. Айниқса, икки томонлама чирмоқ ёғочнинг сифатини
анча пасайтиради. Ёғоч тола­
лари тўлқинсимон ёки тар- 
тибсиз йўналишда жойлаш- 
г а н л и ги , д а р а х т н и н г бир 
меъёрда ўсмаганлигидан д а- 
рак беради. Бунга унинг 
чи- 
галлиги 
деб аталади ( 4 .1 5 -  
расм).
Чигаллик дарахт танасида 
айрим жойларда бўлиши мум­
кин. Кўпинча у тананинг ер- 
дан чиққан қисмида учрайди.
4 .14-расм.
Дарахт танасидаги чирмок,.
4.15-расм.
Чигаллик:
а—
тўсиндаги; 
6
— тўлқинсимон йўналишдаги; 
в
— оққдйин танасидаги.
94

---