Касбий психология

1.Umumiy mahlumot:
Avtomobillarning texnik iqtisodiy ko’rsatkichlari ko’p jihatdan dvigatelning yonilg’i bilan
tahminlanish tizimidagi mexanizm va uzellarning texnik holatiga bog’liqdir. Tahminot tizimiga
diagnoz qo’yish ko’rsatkichlari dvigatelning og’ir o’t olishi, yonilg’i sarfini oshishi, dvigatel
quvvatining pasayishi va qizib ketishidan iborat.
Karbyuratorli dvigatellar tahminot tizimiga diagnoz qo’yish diagnostika jihozlari
yordamida yoki ishlash sharoitida bajariladi, tizimning mexanizm va birikmalari holati
ular yechilgandan so’ng aniqlanadi.
2. Ishlatiladigan jihozlar
Karbyurator va yonilg’i nasosi elementlarini tekshiradigan MKBV-2 jihoz va
jiklyorlarning o’tkazuvchanligi tekshiradigan NIIAT-285 asbobi, karbyuratorni tahmirlovchi
chilangarning asboblar majmuasi, karbyuratorni tekshiradigan asbob (model 355), yonilg’i
nasosi va karbyuratorni tekshiradi gan asbob (577A model), yonilg’i nasosi diafragmasini
prujinasining egiluvchanligini tekshiradigan asbob (357 A model).
3. Ishni bajarish tartibi
Tajriba ATK o’tkaziladi

---

222
Karbyuratordagi jiklyor va purkagichlarning o’tkazuvchanlik qobilyati 2.1-rasmda
ko’rsatilgan NIIAT-285 jixoz yordamida, yahni suvning harorati 19-21
0
S, bosim 1 metrli
suv ustuni balanligida dozalash teshigidan 1 daqiqa davomida oqib o’tgan suvning
miqdorini o’lchash orqali aniqlanadi. Natija aniq bo’lishi uchun sinov 3-4 marotaba
takrorlanadi.
2.1-rasm. Jiklyorlarning o’tkazazish
qobilyatini aniqlaydigan NIIAT-285
asbobining shartli tasviri:
1,10-pastki va yuqorigi bochkalar; 2,18-
kranlar; 3-jiklyorlar o’rnatiladigan uya; 4-
termometr; 5-mezurka; 6-qo’zg’aluvchan
shtanga; 7, 8, 12, 13-naychalar; 9-suv
o’lchaydigan shisha; 11-po’kakli kamera;
14-tekshiriladigan klapan o’rnatiladigan uya;
15-shkala; 16-dasta; 17-moslashtirgich; 19-
to’kish vannasi.
Harorati 20
0
S bo’lgan suv siqilgan havo bosimi tahsirida naycha (7) orqali pastki
bakchadan(1), po’kakli kameraga (11) tutashtirilgan yuqori bakchaga (10) oqib o’tadi.
Po’kakli kameradan suv naycha (12) orqali o’tib, moslagichga (17) va 1 metrli naychaga (8)
kirib keladi. Jiklyor tekshirish uchun krandan (18) keyin, uyaga (3) o’rnatiladi, nazorat qilish
uchun esa qo’zg’aluvchan shtangadan (6) foydalaniladi.
Kranlar (2 va18) ochiladi. Jiklyordan oqib chiqayotgan suv oqimi ostiga
menzurka (5) qo’yiladi va sekundomer yordamida jiklyorning o’tkazish qobilyati, yahni bir
daqiqa ichida menzurkaga oqib tushgan suv miqdori aniqlanadi.
Ushbu asbob po’kakli kameradagi berkituvchi ignasimon klapanning ham zichligini
tekshirishga imkon beradi. Buning uchun klapan uyaga (14) o’rnatiladi. Agar 30 soniya ichida
suv satxining shkala (15) bo’ylab pasayishi 40 mm dan oshmasa, klapanning germetikligi
qoniqarli deb xisoblanadi.
Sinash natijalariga ko’ra
tahminot tizimining kerakli qismlari bo’laklarga ajratilib, alohida diagnostikalash ishlari
bajariladi.
Yonilg’i nasosi avtomobilning o’zida yoki yechib olinib tekshirilishi mumkin. Yonilg’i
nasosi avtomobilda tekshirilganda, u bilan karbyurator orasiga monometrli moslama o’rnatilib,
dvigatel ishlayotgan holatda hosil bo’lgan bosim aniqlanadi. Yonilg’i nasosi hosil qiladigan
bosim 0,02-0,030 MPa, ishlab chiqarish qobilyati 0,7-2 l/minut va 30 sekund mobaynida
bosimning pasayishi 0,008-0,010 MPa ni tashkil qilishi kerak.
Zamonaviy elektron boshqarish blokiga ega bo’lgan injektorli avtomobil dvigatellarining
yonilg’i taeminot tizimiga texnik xizmat ko’rsatishda, asosan yonilg’i nasosining ishlab
qobilyati va injektorlarning zichligi tekshiriladi.
2.2 va 2.3-rasmlarda injektorli yonilg’i tahminot tizimiga xizmat ko’rsatishda
ishlatiladigan maxsus jihozlarning shakllari keltirilgan.

---

223
2.2-rasm. Yonilg’i tahminot tizmini
tekshirish va yuvish jihozi
2.3-rasm. Injektorlar tizimini
tazalash majmuasi
Hisobot
I.Ishdan maqsad:
II.Ishning mazmuni.
III.Jihozlar va asboblar:
IV. Dvigatelning tahminlash tizimini diagnostikalash va unga texnik xizmat ko’rsatish:
a
) Karbyuratorli dvigatel
-karbyuratorli dvigatel tahminlash tizimi nosozliklari:
-tizimni tashqi nazorat qilish natijalari:
-tizimga avtomobilda TXK tartibi:
b
) Injektorli dvigatel
-injektorli dvigatel tahminlash tizimi nosozliklari:
-tizimni tashqi nazorat qilish natijalari:
-tizimga avtomobilda TXK tartibi:
V
. Injektorli tahminot tizimini tekshirish natijalari
№
Ko’rsatkichlar
Me’yoriy
qiymat
Sozlashdan
avval
Sozlashdan
so’ng
Injektorning zichlikligini aniqlash natijasi
(zichlik bo’lsa-