Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

69.
 
Blokcheyn texnologiyasini qo’llashni qanday sohalarda amalga oshirish 
mumkin? 
Masalan, 
IBM
kompaniyasi 
blokcheyn-texnologiya 
asosida 
zargarlik 
buyumlarining haqiqiyligini tekshirish tizimi 
TrustChain
ni yaratdi. Bu tizim 
zargarlik buyumining homashyo qazib olingan joyidan boshlab to bu buyum savdo 
tarmog’iga kelguniga qadar bo’lgan yo’lini nazorat qilish imkonini beradi. Bu esa 
o’z navbatida mahsulotning logistikasini osonlashtiradi va uni barcha uchun ochiq-
oydin holatga olib kelishga imkon beradi. 
TrustChain
yordamida zanjirning har 
bir ishtirokchisi qimmatbaho tovarning har bir bosqichdagi harakatini kuzatib 
turishi mumkin. Ma’lumotlarni yashirishning esa umuman imkoni yo’q, chunki 
blokcheyndagi barcha ishtirokchilar mahsulot bilan bog’liq bo’lgan barcha 
harakatlarni taqsimlangan reestr vositasida ko’rib turish imkoniyatiga ega 
bo’ladilar. Bu esa yuvelir mahsulotlar ishlab chiqarish industriyasini yanada ochiq 
holatga olib kelish uchun hizmat qiladi va qalbaki mahsulotlar ishlab chiqarish 
hamda kontrabandani ancha kamaytirishga yordam beradi. Oddiy iste’molchi esa 
yuvelir magaziniga kelib, mahsulotning 
QR
-kodini skanerlaydi va tovar 
qaerdanligini, ishlab chiqarilish bosqishlarini va sifatini yaqqol ko’ra oladi. U 
zargarlik buyumining sifatini 
TrustChain
ga ulangan mustaqil kompaniyalar 
yordamida tekshirib ham olishi mumkin bo’ladi. Hozirda 
TrustChain
tizimiga bir 
qancha kompaniyalar ulanib olgan. Masalan, qimmatbaho metallar yetkazib 
beradigan 
LeachGarner
va 
Asahi Refining
kompaniyalari, zargarlik buyumlari 
ishlab chiqaruvchi 
Richline Group
kompaniyasi, 
Helzberg Diamonds
yirik 
yuvelir magazini, sargarlik mahsulotlarini sifatini tekshirib beradigan