№2 2-mavzu: Til va yozuv masalalari

Tovush orttirilishi - 
bunda asosga qo`shimcha qo`shilishi bilan asos tarkibida 
undosh tovushlar orttiriladi: 
*a
chi, isi, sasi 
so`zlariga 
–q 
so`z yasovchi qo`shimchasi qo`shilsa tovush 
orttiriladi: 
achchiq, issiq, sassiq. 

---

*u, bu, shu 
ko`rsatish olmoshlariga jo`nalish, o`rin-payt, chiqish kelishiklari (– 
ga, -da, -dan) hamda –
day, -cha 
qo`shimchalari qo`shilsa 
–n 
tovushi orttiriladi: 
unga, 
bunga, shunga, unda, bundan, shundan, shuncha, bunday. 
Tovush almashishi (o`zgarishi)- 
bunda asosga qo`shimcha qo`shilganda bir 
tovush boshqa tovushga almashadi: 
*bo`ya, tara, sana, sayla, tanla 
kabi so`zlariga –
q 
yoki –
v 
qo`shimchalari 
qo`shilsa, asosdagi -a tovushi -o tovushiga almashadi: 
bo`yoq, sanoq, taroq, saylov, 
tanlov. 
*yosh, son, ot 
kabi so`zlarga –a qo`shimchasi qo`shilsa: 
son+a = sana, ot+a = 
ata. 
*-ga, -gani, -guncha 
kabi –
g 
tovushi bilan boshlanuvchi qo`shimchalar oxiri –
k
, 
q tovushlari bilan tugagan so`zlarga qo`shilsa, asos yoki qo`shimcha tarkibida tovush 
almashadi: t
ekkuncha, terakka,chiqqani, buloqqa, oqquncha. 
*oxiri –
k,-q 
tovushlari bilan tugaydigan so`zlarga egalik qo`shimchasi 
qo`shilganda asos tarkibidagi jarangsiz tovush jarangli tovushga almashadi: 
buloq+i- 
bulog`i, yurak+i-yuragi, tilak+i-tilagi, bilak+i-bilagi. 
Lekin 
idrok, huquq, mashq, 
park, 
kabi so`zlarga egalik qo`shimchasi qo`shilsa. tovush almashishi yuz bermaydi: 
idroki, mashqi, huquqi, parki 
kabi.