Tili va adabiyoti universiteti

Axborotlarni qidirish va ularni ajratish. 
Qidirilayotgan axborotning joylashgan oʻrni 
(matnning muayyan qismi, saytlar, internet manzili)ni aniqlash, yaxlit matn tarkibida joylashgan 
bitta yoki bir nechta axborot birliklari (soʻz, gap, belgi, rasm)ni aniqlash va ajratib olish, yaxlit 
boʻlmagan matnlar tarkibida joylashgan bitta yoki bir nechta axborot birliklarini aniqlash, 
axborotning mavjud yoki mavjud emasligini aniqlash bilan bogʻliq topshiriqlarni bajarishga 
qaratiladi.
Berilgan ma’lumotlarni sharhlash va ularni oʻzaro bogʻlash. 
Aniq fakt yoki fikr 
koʻrinishida berilgan ma’lumotlarni tushunish (sujet, voqealar rivoji va boshqalar), ularni ajrata 
*
Ona tili fani boʻyicha Milliy oʻquv dasturi loyihasi ishtirokchisi, Olmaliq shahar 19-umumiy o‘rta ta’lim maktabi 
ona tili va adabiyot fani o‘qituvchisi 

---

528 
olish, matnning mazmuniy tuzilishini aniqlash (matnga sarlavha tanlash, asosiy gʻoya va fikrni 
aniqlash, matn maqsadini tushunish), matnda berilgan notanish soʻz yoki tushunchaning 
ma’nosini izohlay olish, voqealar va harakatlar oʻrtasidagi oʻzaro bogʻliqlikni yuzaga keltirish, 
rasm koʻrinishida berilgan ma’lumotlarni ogʻzaki yoki yozma ifodalash, matn qismlari asosida 
bir nechta xulosalarni chiqarish, qahramonlarning his-tuygʻulari va xarakterini tushunish, 
yozuvchining matnni yaratishdan maqsadini aniqlash bilan bogʻliq topshiriqlar ustida ishlanadi. 
Matn ustida mulohaza yuritish va munosabat bildirish 
bilan bogʻliq topshiriqlar. 
Matn muallifining maqsadi asosida matnning elementlari (misollar, faktlar, rangli tasvirlar, 
shakllar va b.)ga baho berish, matnning tuzilishi (uslubi, muallifning soʻz tanlash mahorati va 
b.)ga baho berish, matnda foydalanilgan til birliklarining qoʻllanilishidan koʻzlangan maqsadni 
tushunish, matnda berilgan axborotlarning ishonchliligi va sifatini baholash, bir yoki bir nechta 
matnda berilgan bir-birini inkor etuvchi ma’lumotlarni aniqlash, matnda muhokama etilayotgan 
voqea-hodisaga nisbatan oʻz nuqtayi nazarini bildira olish bilan bogʻliq topshiriqlar bajariladi.