Xudoyberdiyeva maftuna ilhomjon qizi

2.3§ 
Yer osti suvlarini tozalashning avtomatik boshqaruv tizimining algoritmi 
 
Yuqorida aytib o’tilganidak tozalash rejimi, nasos agregatining ishlash 
rejimi, bosim velgilanishi va suv talab etiluvchi suv miqdori va suv manbasining 
sifati asosida oqim tezligini belgilash orqali amalga oshiriladi bunmi quyidagi 
ko’rsatilgan algoritmning blok sxemasi asosida ko’rishimiz mumkin(1-rasm).

---

 
2.4-rasm Boshqaruv tiziming algoritmi.
Asosiy ishlash jarayonida optimizatsiya qilish moduli bajaradi unga asosan 
Optimallashtirish moduli asosiy algoritmning ajralmas qismidir, chunki tozalash 
amalga oshirilgan suv iste'mol qilish parametrlarini ketma-ket sanash orqali u 
maqsad funktsiyasini minimallashtiradi, kengaytirilgan shaklda u quyidagi shaklga 
ega:
F=α*G
paa
+β*G
Na2CO3
-min 

---

Bu yerda α va β-qiymat koeffitsenti
Parametrlarni to’g’irlash quyidagicha amlaga oshiriladi;
1.
F,G
paa
,G
Na2CO3
qiymatlarini dastlab kiritamiz va shu qiymatlar asosida 
solishtirma parametrlar belgilanishi amalga oshiriladi olingan apriror 
ma’lumotlarga chegara vazifasini aynan shu kataliklar amalga oshiradi.
2.
Berilgan chegara asosida kiritilgan qiymatlarni chegara qiymatiga farqlagan 
holda hisob amlaga oshiriladi berilgan qiymatlar G
paa
` =F,G
paa
,G
Na2CO3
asosida belgilanadi farqlar ham alohida belgilab boriladi.
3.
Asosiy qiymat o’zgarishi rostlagichning rostlash chegarasini belgilab beradi 
bunda G
paa
` qayta hisoblash orqali amalga oshiriladi bunda qayta aloqa 
uchun belgilangan datchiklar va manbada berilgan datchiklar signalari 
asosida amalga oshiriladi G
paa
` (qiymatni qayta hisoblashda <0.05 ga 
tengalashgan asosida amalga oshiriladi).
4.
Minimal talab etiluvchi qiymatni aniqlagandan so’ng G
paa
` qiymatiga aossan 
olib borilgan hisobga anolagik holda hisoblash amalga oshiriladi bunda 
G
Na2CO3
shu tarzda amalga oshiriladi.
5.
Hudi shu tarzda G
Na2CO3 
amalga oshiriladi
6.
Analalogik holda G
paa
hisobi bo’yicha amalga oshiriladi
7.
Maqadli funkisyalar G
Na2CO3 
Asosiy algorimtlar quyidagi hisobda amalga oshiriladi (2-rasm), quyidagicha: 
sifat ko'rsatkichlaridan biri o'zgargan taqdirda, ob'ektning holati haqidagi 
parametrlar rostlash modulning kirishiga beriladi. Modul yordamida reaktiv 
ta'minoti regulyatorlari uchun optimal sozlamalar avtomatik ravishda topiladi, 
keyin operatordan sozlamalarni regulyatorlarga o'tkazish so'raladi. 

---

 
Kechikishni tavsiflovchi T vaqt oralig'idan keyin regulyatorlarga topshiriq 
beriladi. Agar modelga ko'ra hisoblangan qiymatlar va ob'ektning haqiqiy 
qiymatlari o'rtasidagi tafovut ruxsat etilgan diapazonda bo'lsa, operatorning ruxsati 
bilan yoki vaqt oralig'idan keyin (-3600 s.), ma'lumotlar arxivlangan (ya'ni, kirish 
va chiqish parametrlari) kiritiladi. 
Agar hisoblangan qiymatlar va haqiqiy qiymatlar o'rtasidagi tafovut ruxsat 
etilgan qiymatdan katta bo'lsa, operatordan ma'lum qo'shimcha buzilishlar 
mavjudligi haqida ogohlanttiriladi.

---

Agar bunday ma'lumot mavjud bo'lsa, texnolog jarayonga qo'shimcha 
tuzatishlar kiritish so'rovini ko'rsatadi, ya'ni. tartibga soluvchi organlarga yangi 
vazifa berish zarurligi to'g'risida. Agar 15 daqiqa ichida bunday o'zgartirishlar 
kiritilmagan bo'lsa, jarayon avvalgi sozlamalar bilan davom etadi. 
Agar qo'shimcha tashqi tasirlar noma'lum bo'lsa va operatorning qo'shimcha 
g’alayonlash mavjudligi to'g'risidagi so'roviga salbiy javob berilsa, modelning mos 
kelmasligi va modelni qayta qurish zarurligi to'g'risida xabar ko'rsatiladi. yangi 
rostlanga chegara namunaga qabul qilinishi orqali, namunaning bir qismida qayta 
o'qitishni va neyron modelining boshqa qismida (-3: 2 nisbatda) maxsus dasturiy 
ta'minot muhitida sinovdan o'tkazadi. 
Yangi namunani yaratish quyidagicha amalga oshiriladi: butun namuna 10 ta 
kichik namunaga bo'linadi, ularning har biri kislotalik darajasidagi o'zgarishlarning 
ma'lum diapazonini o'z ichiga oladi; Har 12 soatda har bir kichik namunaga yangi 
namuna qo'shiladi, shuning uchun modelni qayta tayyorlash va sinovdan o'tkazish 
uchun ushbu kichik namunalarning qiymatlari bilan namuna tuziladi. 
Agar modelni sinab ko'rgandan so'ng, xato bardoshlik ichida bo'lsa, buyruq 
berish modeli asosida chegara yangisiga almashtiradi. Modelning xatosi ruxsat 
etilganidan kattaroq bo'lsa, modellarni almashtirish sodir bo'lmaydi va jarayonni 
boshqarish uchun eskisi ishlatiladi.