Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

ган воқеа. Бундай \о л а т м оддий м аданият нам ун алари -
да ҳам ўз и ф о д а си н и топ ган . М асалан , Х оразм қ иш лоқ
м анзилгохдари ва турар ж ой л ар и н и аф риғийлар даври
(эр ам и зн и н г бош ларидан мўғуллар и сти лосигача), яъни
би ри нч и м ин г йилликдаги тарихини ўрганиш нати ж а­
си да ер эгалиги ва мулкчилик эв о л ю ц и я си н и , хо р а зм ­
ликларнинг меъморчилик ва би нок орли к техникасининг
теран илдизларини а н и ^ а ш им к он ига эга бўлдик. Ш у­
н и си қ и зиқ к и , қ иш лоқ турар ж ой л ар и н и реж алаш ти-
р и ш н и н г деярли м и н г й илдан о р т и қ давр м обай н и да
барқарор сакданиб ҳозиргача ети б келиши оила шаклла-
р и н и н г, кўп к иш илик ои ла ж ам оалари н и ва маҳал-
лачилик анъаналарининг эволю цияси этн огенетик жара-
ён л ар н и н г давлатчилик би лан б о ғл и қ эк ан л и ги н и ан и қ
и сботлаб беради.
М азкур ж араён ж уда к енг ҳудудга тарқалган кўп
асрлик маданий-маънавий умумийликдагина эм ас, балки
аҳоли н и н г этн и к би рлигида ҳам ўз и зи н и қолдирган.
Буюк ш арқш унос олим В. В. Бартольд V III асрдаги
Х оразм н и назарда тутган ҳолда ш ундай д е б ёзган эди:
«Араблар б у ерда атроф даги вилоят аҳоли си дан к и й и м -
кечаги билан аж ралиб турувчи ҳам да бош қаларга ту-
ш унарли б ўл маган ва ёзм а хужжатларда ҳам иш латила-
диган алоҳида тилда гаплаш увчи ўзи га х о с аҳолига дуч
келдилар». Бундай ўзига хосл и к Х оразм давлати т и зи -
м ида \а м ўз и ф одаси н и топган ва расм ий ҳужжатлар
ҳам бади и й и ж од намуналари маҳаллий тилда ёзи л ган -
лиги би лан н ам оён бўлган. Б ерун и й ҳам ўзи н и н г и л­
м ий ф аолияти да он а тилидан ф ой дал ан а олм аган ли ги -