B. S. Sayfullayev, V. K. Rustamov madaniy tadbirlarni tashkil etish

rejissyorlar, baletmeysterlar, musiqachilar, rassomlar va xonan-
da larda n tuzilgan ijodiy guruh tomonidan sahnalashtirilayotgan har
96

---

bir bayram va tomoshalarning sifat ko‘rsatkichi, puxta rejissura
asosida qurilganligi har bir tomoshabin ko'nglida ajoyib taassurot
qoldirmoqda.
Aytib o'tganimizdek, tadbirlar dramaturgiyasining asosini
ssenariy tashkil etadi. Ssenariy tadbir mazmunini adabiy tasvirlash
bo'lib, bunda jiddiy ketma-ketlik asosida harakat elementlari
bo'lmish mavzu va g‘oya, bir bo‘lakdan ikkinchisiga o ‘tish, bloklar,
bezaklar, tnatnlar to'liq ko'rsatiladi. Rejissyor esa mana sbu
«qog'ozdagi yozuv»ni sahnaga ko'chirislu kerak.
Sahnalashtirish san’atining asosi -rejissuradir. Rejissyorlikning
boshqa san'at turlaridan farq qiladiga jihati shundaki. baletmeyster
faqat raqsalarga, bastakor yoki musiqachi musiqiy tomonlariga,
dramaturg (ssenarist) ssenariy matniga javob bersa, rejissyor
tadbiming boshidan oxirigacha javobgardir. Yaxshi rol ijrochisini
«rolni zo‘r bajaribdi, chiroyli raqslar yoki ashulachi zo‘r ashulalarni
aytdi deb, ijrochilami alohida maqtab aytish mumkin. Lekin
ozginagina xatoliklar, masalan, mikrofon buzilib qolsa, aktyor
so‘zidan adashib qolsa yoki ortiqcha pauzalar bo* Isa rejissyor yaxshi
ishlamapti, degan umumiy fikr ketadi. Shuning ucbun ham
javobgarlik hissi rejissyorda hammadan ko‘ra ko‘proq bo‘lishi
kerak. Spektakl yaratish jarayonida rejissyoming eng katta qiladigan
ijodiy ishi - aktyorlar bilan isblashdan iboratdir. Teatrda rejissyor va
aktyor o‘rtasida ijobiy va ijodiy, do‘stona hamkorlik bo'lmas ekan,
salina asarlarining yuqori saviyada ijro etilishiga kafolat bo‘lmaydi.