“Ijtimoiy fanlar”kafedrasi

sezgilar 
deyiladi. Biz sezgilar yordamida predmetlarning rangini, 
shaklini, katta yoki kichikligini aniqlaymiz.
 
Sezgilar
- sodda psixik jarayon bulishiga qaramay, barcha bilimlarimizning asosiy 
manbai hisoblanadi. Chunki narsa va hodisalar aks etishining ko’pchilik qismi sezishdan 
boshlanadi. Agar sezgilarimiz bo’lmaganda biz tevarak-atrofdagi narsa va hodisalarni aks 
ettirishdan va ularni bilishdan maxrum bo’lar edik. 
Sezgilar to’g’risidagi ilmiy ta’limotlarga binoan narsalar va ularning xossalari, tarkibiy 
qismlari, xususiyatlari, shakllari, harakati birlamchi hisoblanib, sezgilarning o’zi esa tashqi va 
ichki qo’zg’atuvchilarning sezgi a’zolariga ta’sir etishining mahsulidir. Sezgilar moddiy 
(obyektiv) borliqning, voqelikning xaqqoniy tasvirini aks ettirib, ular qanday ko’rinishga, 
shaklga, xususiyatga ega bo’lsa, ular xuddi shundayligicha hech o’zgarishsiz, aynan aks ettirish 
imkoniyatiga egadir. 
Tevarak-atrofdagi olamning boyligi haqida, tovushlar va ranglar, xidlar va xarorat, 
miqdor va ko’plab boshqa narsalar to’g’risida biz sezgi tufayli bilamiz. Kishi vujudi sezgi 
2.
 
Sezgi jarayoni haqida tushuncha. 
Sezgi
 xususiyatlari va 
turlari.

---

a’zolari yordamida sezgilar shaklida tashqi va ichki muhitning xolati haqida rang-barang
axborot olib turadi.
41-rasm 
Sifat
- sezgining asosiy xususiyati bo’lib, uni boshqa sezgi turlaridan farqlaydi va ayni 
shu sezgi turi chegarasini o’zgartiradi. Masalan, eshitish sezgilari tovushning balandligi tembri, 
qattiqligi bilan tafovutlanadi, ko’rish sezgilari esa ranglarning quyuqligi, jilosi, tovlanishi, toni 
va boshqa shu kabilar bilan farqlanadi. Sezgilarning sifat jihatidan ko’p turliligi materiya 
harakati shakllarining turli-tumanliligini aks ettirishidir. 
Sezgilarning