Мавзу: «Жисмоний шахслардан олинадиган ер солиғи ва мол-мулк соли¨ини ¦исоблаш ва такомиллаштириш масалалари»

3-bob bo'yicha xulosa
- davlat xususiy mulkni soliqqa tortish yo'li bilan fuqarolar mulkining 
qonuniyligi va uning harakatini nazorat qilib boradi. Bu esa davlat hududidagi 
barcha mol-mulkning to'g'ri hisob-kitobini yuritish va ulardan tegishli miqdorda 
soliq undirib borish mexanizmini yaratishni taqozo etadi. Mol-mulk solig'ining 
iqtisodiy mohiyati davlat byudjetining shakllanishi va uning daromad qismini 
ko'payishida ham muhim ahamiyat kasb etadi. Chunki ijtimoiy yo'naltirilgan 
sotsial bozorni shakllantirish uchun byudjet daromadlarining mazkur turi ham 
ma'lum salmoqqa ega. 
-mamlakatimiz rahbariyati tomonidan respublikamizda olib borilayotgan 
soliq siyosatida soliq to'lovchilarda mas'uliyat hissini, soliqlarning maksadli 
yo'naltirilganligini anglash hissini shakllantirish va tarbiyalash eng muhim 
vazifalar ham belgilangan. Chunki soliq to'lovchilar nima uchun soliq 
to'layotganliklari, 
ularning 
miqdori 
nima 
sababdan 
oshgani 
yoki 
kamaytirilganligini yaxshi tushunishlari kerak.
-soliqlarni undirishning takomillashganligi uning adolatlilik printsipiga 
mosligida, to'lovchiga tushunarligida, soliq to'lovchining soliqdan qochmasligida 
va soliqlarni o'z vaqtida to'lashligida hamda soliqni hisoblashda qulay, optimal va 
kam harajat qilib undiriladigan variantning tanlanganligida namoyon bo'ladi. 
-hozirgi kunda jismoniy shaxslarning mol-mulk solig'ini muammoli 
jihatlaridan biri uni to'liq ro'yxatga olish va qiymatini baholashdadir. Mol-mulkni 
kadastr qiymati bo'yicha baholashdagi salbiy jihatlar oldi-sotdi jarayonida yuzaga 
chiqadi. Mol-mulkning oldi-sotdi bitimlarini amalga oshirish chog'ida soliq 
to'lamaslik yoki soliq summasini kamaytirish maqsadida oldi-sotdi hujjatlari 
kadastr qiymati bo'yicha rasmiylashtiriladi. Ammo haqiqatda amalga oshiriladigan 
bitim esa bozor bahosida tuziladi.
-mol-mulkning soliqqa tortilmaydigan minimum qiymatini belgilashda soliq 
to'lovchi joylashgan hududning rivojlanganlik darajasi, oila a'zolarining soni, soliq 
to'lovchining ijtimoiy ahvoli, to'lovga qobiliyatlilik darajasi kabi turli xil omillarga 
e'tibor berish kerak. 

---

54