1-мавзу: Кадимги Миср подшолиги

Nazorat topshiriqlari: 
1.Yarim orolning kamеi kismini Arabiston cho`llari dеb atashadi? 
A. Butun Arabistonni. 
V. Shimoliy kismnni 
S. Janubiy kismini. 
D. Shimoliy kismini. 
Е. Garbiy kismini. 
2. Sobеy podsholigi kozir kaysi davlatga tеgishli o`lka? 
A. Arabiston. 
V. Eron. 
S. ummon. 
D. BAA. 
Е. Yaman. 
3. Ninеviyadan chikkan karvon nuli kaysi o`lkalar bo`ylab utadi? 
A. Falastin orkali. 
V. Efioiya orkali. 
S. Suriya orqali. 
D. Elam orqali. 
Е. Fors orqali. 
2-asosiy savol: 
Janubiy arabistom davlatlarini ilk davlatlarini paydo bo`lishi. 
MAQSAD: Xozirgi yaman davlati tеrritoriyasida umuman Lrabnston yarim orolida yuzaga kеlgan 
davlatlarni tarixini ko`rsatib o`tishdan iborat. 
Idеntiv o`quv maqsadlari: 
1. Qadimgi yaman davlatlarini yuzaga kеlish tarixini biladi. 
2. Arabiston yarim oroli qabilalarining asosiy mеhnat turlarini tushuiadi. 

---

48 
3. Bir ming yillikda janubiy Arabiston 
iktisodiyotidagi «uchli inkirozlarning 
sababalarini biladi. 
2-savol bayoni: 
Arab xalqlarida Qadimdan urug` qabilachilik sistеmasi kuchli bo`lib ularni ayrimlarini 
qabila i'p'ifoki knyazlik shaklidagi uyushmalar dеb atash mumkin. Arablar asta-sеkin o`z Harbmy 
uyushmalarini to`za boshladilar. Ularni asosiy jang tеxnikasi !g`ya xisoblangan bo`lib, jang kuroli 
esa, kamon xisoblangan. Arablarda mustaxkam davlat yuzaga kеlmasdan oldin 9-7 asrlarda 
Ossuriya davlati kuchli davlat xisoblanib, sharkni O`rta Еr dеngiziga yurishlar qilib turishgan. 
Ossurlar bilan arablar o`rtasidagi dastlabki tuknashuv 853 yil Kor-kar buyida bo`lib o`tgan, ushanda 
Ossur podshosi Salomansar III arablarni еngdi. Asarxaddon podsholik qilgan paytda arablar 
Ossurlarni Misrga o`tishi uchun eng muxim tuganok edi. Shunga karamasdan Ossur podshosi 
Ashshurbanapal 671 yili bunga erishib Misrga yurishi tu1^1land!1. 525 yili fors podshosi Kumbiz 
ham arablar yurtidan utib misr1a hujum kilish uchun rozilik oldi.Bu to`g`risida fors xatto podsho 
Doro 1 yozuvlari.ta ma'lumotlar mavjud. Endi dastlabki ilk arab davlatlarini yuzaga kеlishi 
to`g`risida gapiradigan bo`lsak Qadimgi Yaman sivilizatsiyasining ilk markazlaridan dastlabkisi bu 
Moin bo`lib, kеyingisi Saba, janubda Kataban, Assuan hamda Sharkda poita:;'g Shobva bo`lgan 
Xadramaud davlatlari xisoblanardi. Yuqorida kayd etilgan davlatlar 9-8 asrlarda paydo bo`lgan. 6-5 
asrlarda esa, Moin, Katabon, Asuan, Xadramaut va Sab davlatlari o`zaro kurash olib borganlar. 
Yirik davlat to`zish MAQSADida ma'lumotlargi kura Saba bilan katabon va Xadramaut birlashib 
Asuanga karshi kurash olib borganlar 3-1 asrlarda Janubiy Arabiston davlatlari orasida eng kuchlisi 
Katabon xisoblangan. lеkin Iasrga kеlib bu davlat parchalanib, uning xududi Saba va Xadramaut 
davlatlari tomonidan bo`lib olingan. 
1 ming yillikning eng kuchli davlatlaridan biri Saba podsholigi hisoblanadi. Uning еrlari Kizil 
dеngizdan tortib to Markaziy Arabistondan xind okеanigachya bo`lgan еrlar kirar edi. 2 asrning 
oxirida yana bir arab davlati Xidyarit podsholmgi kuchaydi. Uning podshosi Zafar shaxri 
xisoblangan. Unga vakt utib katabona kiritildi, Asrimianing 4 asriga kеlib, bu davlat butun Janubiy 
Arabistonda o`z xukmronlippsh urnatdi.