1-мавзу: Кадимги Миср подшолиги

 
Nazorat topshiriqlari: 
1.
Qadimgi Xitoy davrn kaysi asrlarni o`z ichiga oladi?
A.
VIII-III asrlarni.
B.
V.IX-VI asrlarni.
S. X1-XII asrlarni.
C.
D. V-III asrlarni.
D.
Е. X-V1 asrlarni. 
2. Xitoyda oliy xukmdorni kaysi nom bilan atashgan? 
A. Gеrusiya. 
V. Vana. 
S. Yantszi. 
D. Xuanxе. 
Е. Shan-In. 
3. Yapon tarixchisi Kaydzuxa Sigеki kaysi Xitoy davlatinining ijtimoiy-siyosiy 
axvolini yoritdi? 
A. Shan-In. 
V. Xan. 
S. Suy. 
D. Chjous. 
Е. Vey. 
 
2-asosiy savol: 

---

25 
Er. avv. III ming yillikda Xitoy. 
 
Uqituvchining maqsadi: 
III ming yillikda Xitoy xayotida muxim o`rin tutgan madaniyat uchoklari tarixi va dastlabki 
davlatlar tarixi urganib chiqiladi. 
 
Idеntiv o`quv maqsadlari: 
1.1. Nеolit davrida Xitoy sivilizatsiyasining ahamiyatini tushunib еtadi. 
1.2. Dastlabki davlat birliklarini ijtimoiy xolatini anglab еtadi. 
 
2-asosiy savolning bayoni: 
Yuqorida 
Xitoy 
tarixini 
bayon 
qilganimizda 
Yanshao 
hamda 
Lunshan 
madaniyatlarito`g`risida fikr yuritdik. Ayniqsa Lunshan madaniyati davrida Xitoyda dеxkonchilikni 
usnshi mеhnat kurollari takomillashdi. Ayniqsa Lunshan madaniyati buyicha ma'lumotlarni 
oladigan bo`lsak kеngrok xususiy mulk alomatlari ko`rina boshlaganidan darak bеradi. Manbalar 
buyicha oladigan bo`lsak aynnksa Sima Siya ma'lumotlariga kura dastlab dinastiyalardan 
xisoblangan Siyanning tashkilotchnsi Buyuk Yuyaning ugli hisoblanadi. Ammo yozma manbalar 
kamligi
tufayli Qadimgi davlat jamoasining tarkibi xususiyatini qanday bo`lganligi xozirgacha 
noma'lumligicha kolmokda. 
Ma'lumotlarga kura Sya xukumati raxbarlari o`z qul ostidagi qabilalarga zulm o`tkazganliklari 
ma'lum. Jumladan Shan qabilalariga ham zulm kilingan, shundan sung Shan qabilasi ko`zgolon 
orkali Sya xokimiyatini agdarib davlatni nomini Chen Tan nomi bilan atadilar. Shan dinastiyasi 
nomini oldi, kеyinchalik bu dinastiyasi Shan In a shla boshladi. XIV asrga kеlib Shan xududi
xozirgi Anyan bo`lib, u еrda buyuk Shan shaxrnni '"^qurdilar. Shu vaktdan e'tiboran Shan In nomi 
bilan ataldi va X1V-XVI asrlarni o`z ichiga oladi, bunga fakatgina arxеologik ma'lumotlar emas 
balki manbalar ham mavjud. Ammo Shan In davlati tarakkiyoti bir nеcha asrlar oldingi 
yuksalishdan fark qiladigan tomoni qishloq xujaligi sohasida, ayniqsa mеhnat kurollari buyicha 
lеkin Shan davlatining usha davrdagi muxim yutuqlarini uchga bo`lishimiz mumkin: 1 -Bronzani 
ishlatilishi. 2-shaHarlarning paydo bo`lishi. 3-Yozuvning paydo bo`lishi. Yuqoridagi yutuqlar 
natijasida Shan davlati muxim jarayonlarni - bronza kurollari. sun'iy kanallar, yirik saroylar va Har-
xil tipdagi mеhnat turlarini barpo etdilar. Shunday qilib maxsus mеhnat turlari paydo bo`ldi hamda 
ishlab chikarishni o`sishi natijasida xunarmandchilik dеxkonchilikdan ajralib chiqdi. Shan In 
davlati muxim o`zgarishlarni amalga oshirib borganligi arxеologik ma'lumotlar orkali bilib olamiz. 
ayniqsa usha dairda In raxbarlarini saroylari, kabrlari va u еrdagi kar xil turdagi zеbi ziynatlarni 
toyilishi jixati bilan ahamiyatli. Ayniqsa In davlatining oxirI•i xukmdori U-Din davrida shaHar va 
davlat mustaxkam edi. Uningulimidan sung xoknmnya1 mustaxkam emas edi. XI asrga kеlib 
Chjouslar xukmronligi boshlandi.