Оила психологияси

5-savol bayoni: 
O’smirnnig  jismoniy  o’sish  va  jinsiy  etilishi  ularning  psixikasida  keskin 
o’zgarishlarni  vujudga  keltiradi.  Kichik  maktabdagi  bolalarda  endigina  rivojlanish 
bosqichiga  kutarilgan  intelekt  o’smirlik  davrida  yanada  takominlashadi.  Tafakkurning 
rivojlanishi intelektni qo’shimcha ma’lumotlar bilan boitadi. 
   Ma’lumki,  arifmetikdan  algebraga  o’tish  umumlashtirishning  yukori  bosqichiga 
ko’tarilganini  bildiradi.  Binobarin,  mazkur  holda  mavxumlashgan  sonlar  qaytadan 
mavxumlashtiriladi.  Umumlashtirilgan  narsa,  hodisalar  qaytadan  umumlashtiriladi, 
natijada  "Mavxumni  mavxumlash"  "umumlashmani  umumlashtirish"  degan  ilmiy 
tushunchalar vujudga keladi.  
         O’smir  o’quvchilar  o’rganayotgan  fan  asoslari,  avvalo  ularning  mavxum 
tafakkurini  o’stirishga  qaratiladi.  Uning  aqliy  faoliyati  xususiyatlaridan  biri  -mavxum 
tafakkurining rivojlantirishidir.  
 Maktab  ta’lim  va  mustaqil bilim  olish  faoliyati ta’siri ostida o’smirda  analitik-sintetik 
faoliyat  jadal  sur’at  bilan  rivojlana  boshlaydi.  Shuning  uchun  unda  sabab  va  natijani 

---

 
56 
izohlash  o’quvi  mustaxkamlanib  boradi.  O’quvchi  materialining  muxim  belgilarini 
ajratishga,  keng      ma’noli  umumlashtirishni  malga  oshirishga  harakat  qiladi.  Ta’lim 
jarayonida  anchagina  mavxum  tushunchalar,  masalan,  matematika-nuqta,  chizik, 
tenglik.., fizikada-kuch, solishtirma ogirlik, tezlik, amper, volt..., geografiyada -ekvator, 
kutb,  keng    lik,  uzunlik,  zona,  plato...,  tarixda  -qul,  davr,  shaxsiy  mulk,  boylik, 
eksplatatsiya va xokazolar vujudga keladi. 
     O’smirlik  davrida  o’quvchilarga  analitik  -sintetik  faoliyat  etarlicha  rivojlanmagani, 
fikr yuritish usullari to’liq emasligi uchrab turadi.