Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2022 йил " " апрелдаги

Ярим тайёр махсулот
— якунловчи кайта ишлашни талаб этадиган 
махсулотлар. 
Тайёр махсулотлар
- охиригача тайёр маҳсулотлар. 
Қисқа муддатда фойдаланувчи тайёр саноат махсулотлари
— 1 йил ва 
ундан киска даврда ишлатиладиган товарлар. 
Узок муддатда ишлатиладиган товарлар
- 1 йилдан узоқ ишлатиладиган 
товарлар. 
Қисқа муддатда ишлатиладиган истеъмол товарлари (ноозиқ-овқат) 
-1 
йил ва ундан қисқа даврда ишлатиладиган товарлар.
 
Ўрта муддатда истеъмол қилинадиган товарлар
- нисбатан кичик қийматга 
эга бўлган 1 йилдан 3 йилгача ишлатиш муддатига эга товарлар. 
Халқаро савдо сиёсати
— жаҳон савдосини тартибга солишга йўналтирилган 
халкаро ташкилот ва худудий иттифоқлар фаолияти. 
Ташқи савдо сиёсати—
миллий иқтисодиётнинг ташқи бозорлардаги 
рақобатбардошлигини ошириш ва ташқи рақобатдан маҳаллий ишлаб
чиқарувчиларни ҳимоя қилишга, қўллаб-кувватлашга қаратилган чора-
тадбирлар йиғиндиси. 
Эркин савдо сиёсати
-ташқи савдодаги тўсиқларни минималлаштириш 
сиёсати. 
Протекционизм 
- тариф ва нотариф инстументларни кўллаш йўли билан ички 
бозорни хо рижий рақобатдан ҳимоя қилишнинг давлат сиёсати. 

---

76 
Тариф эскалацияси
- товарлардан ундириладиган импорт божининг 
маҳсулот қайта ишланганлик даражасининг чукурлашувига мосравишда 
ортиб боришидир. 
Божхона божи
-божхона органлари томонидан товарлар импорт ва
экспорт килинаётганда ундириладиган ҳамда экспорт-имтортнинг шарти 
ҳисобланган мажбурий тўлов. 
Оптимал 
тариф 
ставкаси
-иқтисодий 
фаровонлик 
ва 
миллий 
махсулотларнинг рақобатдошлигини максимал таъминлаб берадиган тариф 
даражаси. 
Тариф квотаси
— ўзгарувчан божхона божи кўриниши бўлиб, бож 
ставкаси микдори импорт қилинадиган товар ҳажмига боғлиқ бўлади: 
маълум чегарадаги импортга пастроқ микдордаги бож, бу чегарадан 
ошиб кетганда юқорироқ бож ўрнатилади. 
Квоталаш
- бу товарлар экспорти ёки импортини муайян вақт ичида маълум 
микдор ёки сумма билан микдорий жиҳатдан чеклашдир. Квоталаш мавсумий 
кўринишда ёки характерда бўлса контингентглаш шаклига киради. 
Экспорт квотаси
- халкаро барқарорлашув шартномасига мувофиқ муайян 
товарларнинг умумий экспортдаги улушини белгилаш. ОПЕК ёки бирон-бир 
миллий ҳукумат томонидан мамлакат ички бозорида дефицит товарларнинг 
четга чиқиб кетишининг олдини олишда кўлланилади. 
Импорт квотаси
- миллий товар ишлаб чиқарувчиларни хдмоялаш, савдо 
балансини мувозанатлашга эришиш, ички бозорда талаб ва таклифни тартибга 
солиш ҳамда бошқа мамлакатлар томонидан дискринимация (камситиш) савдо 
сиёсати қўлланилганда жавоб тариқасида қўлланилади.
Глобал квоталар
. Бу товарларнинг қайси мамлакатга экспорт ёки импорт 
килинишидан катий назар, экспорт ва импортга нисбатан дунё миқёсида 
белгиланади.