T. C. NevşEHİr haci bektaş veli ÜNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

3.1.2. Maliye Politikası 
Maliye politikası; devletin hedeflerine ulaşması için ekonomiye vergi, borçlanma, 
harcamalar aracılığıyla yapmış olduğu birtakım müdahalelere denmektedir. Siyasi 
otoritenin hedeflerine varabilmesi için kullanmış oldukları maliye politikalarının 
araçları ise; kamu harcamaları, kamu gelirleri ve borçlanmalarıdır. 
Maliye politikasının birden fazla tanımı yapılabilmektedir. Samuelson’a göre olumlu 
bir maliye politikası, kamu harcamalarının ve vergilerin konjonktürel hareketlerinin 
azalmış olmasına ve aşırı deflasyon ve enflasyon durumlarına yakın olmayan 
gelişmelere bağlı olarak gelişen bir tam istihdam ekonomisinin devamına yardım 
edecek biçimde tespiti biçiminde ifade etmektedir (Akdoğan,1993: 389-390). 

---

49 
Musgurave, saf bir maliye politikasını, kamu harcamalarında meydana gelen
değişmelerin, vergi gelirlerindeki değişmelerle karşılandığı bir politika şeklinde 
açıklamıştır (Akdoğan,1993: 389-390). 
Keynes ise; özel sektör ve kamu sektörü faaliyetleri arasındaki fon mobilitesi ile 
ilgili olup tam istihdam ile fiyat istikrarını sağlama amacıyla toplam talepteki 
düzenlemelerden ibaret olduğunu ileri sürmektedir (Eker,1996: 280). 
Maliye politikası kavramı iktisat politikalarına 1929 Dünya Ekonomik Buhranıyla 
birlikte girmeye başladığı görülmektedir. Toplam talep yetersizliğinden kaynaklanan 
iktisadi kriz ile meydana gelen işsizliği azaltmak adına doğru bir talep metodunun 
gerekliliği meydana gelmiştir. Bundan ötürü de en önemli araçların maliye politikası 
araçları olduğu belirlenmiştir. Karar birimleri daha fazla kamu giderleri yapmayı, 
vergi hadlerini düşürmeyi vaatlerinde bulunan partiyi iktidara getirdiği 
görülmektedir. Bu yıllarda işsizlere geniş çaplı işsizlik yardımı yapılmış ve sosyal 
güvenlik harcamaları artmıştır. 1970’li yıllara kadar maliye politikasının önemini 
koruduğu görülmektedir. Ancak 1970’li dönemlerde ortaya çıkan stagflasyonist 
sürece Keynesyen İktisat Politikaları çözüm getiremediği görülmüştür. Bu nedenle 
keynesyen maliye politikasının önemini yitirdiği düşünülmektedir. Fakat bazı 
gelişmekte olan ülkelerde (1980-2000)’li dönemlerde yaşanan finansal ve reel 
iktisadi krizlerde kamu ekonomisinin açıklarının, mali baskınlığın, kayıt dışı 
ekonominin varlığı önemli düzeyde rol oynaması üzerine yeniden ekonomi 
politikaları 
tartışmalarında ön plana çıkmaya başladığı görülmektedir 
(Eğilmez,2001). 
Günümüzde maliye politikası, 1930-1970 dönemi maliye politikası anlayışından 
uzak olduğu görülmektedir. Maliye politikasının en etki olduğu dönemin1930-1970 
arası dönemlerinin olduğu düşünülmektedir. Fakat maliye politikası 1980’li 
dönemlerden bu yana yasal koşullar içerisinde de alınıp uygulanmaya konulduğu 
görülmektedir . Maliye politikası uygulamaları için yasa koyucu tarafından farklı 
farklı yasalar yapılmıştır. Bu bağlamda her mesele için uygulanacak politikanın 
önceden kanuni olarak belirlenmiş olmasıyla beraber, bir anda bir iktisadi negatiflik 

---

50 
meydana geldiğinde mali önlemler almak için kanun yapma sürecine derhal 
gidilmeyeceğinden politika gecikmelerinin önleneceği düşünülmektedir. 
Özetle ifade etmek gerekirse Modern Maliye Politikasını, Keynesyen iktisadi 
yaklaşımın bir ürünü olarak tanımlamak mümkündür. Keynesyen yaklaşımın zaman 
içerisinde gelişmesiyle beraber, mali araçların da iktisadi ve sosyal şartlara 
entegrasyonu artarak geliştiği görülmektedir. Siyasi iktidarların iktisadi kalkınmayı 
gerçekleştirebilmek için iktisadi ve sosyal hayatı idare ve sevk edici müdahalelerde 
bulunması, alacağı ekonomik ve mali kararlarla teşvik edici ve zorlamalarda 
bulunması tercih edilmektedir. Siyasi iktidarlar bu politika uygulamalarını, 
demokratik hukuk düzeni içinde, güven verici bir zeminde halka benimseterek 
uygulayabileceği düşünülmektedir (Bulut,2006: 104).