O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi samarqand davlat arxitektura- qurilish instituti

Qurilishda ishlatiladigau shisha vа shisha 
buyumlanung turlari va xossalari
Shisha buyumlari sifat ko‘rsatgichiga ko‘ra markalarga bo‘linadi va ular
qurilishda keng kolamda ishiatilishi:
— deraza uchun, qalinligi 2—6 mm, yoruglik o'tkazishi 84— 90% ga teng.
— vitrina uchun, shisha taxtaning qalinligi 5—15 mm, o‘lchami 3,5x4,5m ga teng bo‘lishi
kerak.
— ko‘cha chiroqlari va sanoat binolari uchun har turli rangdagi xrom va nikel bilan
qoplangan hamda temir sim panjarali shisha, nurni kam o‘tkazadigan (20-25%) g‘adir-
budir, notekis shisha taxta (list)lar oyna-romlari qoplashda ishlatiladi;
— tez qizdirib va asta-sekin sovitish bilan chiniqtirilgan shisha sanoat derazalari zarb va
titratish ta’sirida boladigan bino qismlari va avtomobil sanoatida ishlatiladi.
— shisha tolalari — pishiq ingichka tolali (5—6 mkm) ashyo. U issiq va tovushni kam
o'tkazadigan ashyolar olishda qo‘llaniladi, ichi bo‘sh yumaloq donali har xil rangli shisha
yengil suvoqbop qorishma olishda to‘ldirgich sifatida, shuningdek, shisha plastik
buyumlar olishda ishlatiladi.
— kremnezit — shisha plitkalari yuzasi silliqlangan tog‘ jinslariga o'xshash, rangli,
yaltiroqmas. Bunday shisha plitkalari jamoa binolarini, foye va vestibyullami pardozlashda
ishlatiladi.

---

— shisha siniqlarini eritib qoliplab silliqlangan, o‘lchami 150x150 mm va 10x75 mm li
plitkalar yuzasi sirlangan xillari sanitar-gigiyenik talablari yuqori bo‘lgan binolarda
qo‘llaniladi.
— 2 yoki 3 ta shisha oynalar orasi 15—20 mm havosi so‘rilgan germeitk shisha qatlamli
paketlar deraza rom va eshiklar tayyorlashda ko‘plab ishlatilmoqda. Ular muzlamaydi,
deyarli terlamaydi, oynalash jarayonini arzonlashtiradi va yog‘och ashyolaming
ishlatilishini 1,5—2 baravar kamaytiradi.
— siqilishga bo‘lgan mustahkamligi 700—1000 MPa, egilishdagi mustahkamligi esa
35—85 MPa ga teng chiniqqan shishaning mexanik xossalari oddiy shishaga nisbatan
3—4 baravar katta.
— shisha mo‘rt ashyodir. MOOS o‘lchami bo‘yicha oddiy silikat shishalarning qattiqlik
ko‘rsatkichi 5.7, kvarsli shishaniki yuqori.
— texnologik xossalariga ko‘ra, shishaga mexanik usulda ishlov berish oson. Shishani
plastik quyuq holatida (900—1100°C haroratda) havo bosimi bilan shishirish, cho‘zish,
bosim bilan qoliplash mumkin