Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti q

Tilga oid analiz va sintezning shakllanganlik darajasini о‘rganish 
natijalari 
EG bolalari tomonidan tilga olid analiz sintez holatini tekshirishda quyidagi 
bir qator xususiyatlarga  e’tibor  berildi,  ya`ni bunda  fonematik  analiz va  sintez 
holati, fonematik tasavvurlarga ega bо‘lish holati, gaplarni sо‘zlarga tahlil qila 
bilish va sо‘z bо‘g‘inlariga oid analiz va sintez holatlari tekshirildi. Nutqi tо‘liq 
rivojlanmagan maktabgacha yoshdagi bolalarda fonematik analiz va sintez holati 
о‘rganish bо‘yicha berilgan topshiriqlarni tekshiriluvchi 10 nafar boladan 3 tasi 
(30%) yaxshi, 5 tasi (50%) о‘rta va yana qolgan 2 tasi (20%) past darajada bajardi. 
Fonematik  tasavvurlarga  ega  bо‘lish  holati  о‘rganilganida  esa  2  nafar 
(20%) bola ushbu topshiriqni yaxshi bajardi. 4 nafar (40%) bola о‘rta darajada va 
yana 4 nafar (40%) bola ushbu topshiriqni past darajada bajardi.  
Bolalardagi  gaplarni  sо‘zlarga  tahlil  qila  bilish  qobiliyati  tekshirilganda, 
ushbu  topshiriqni  tekshiriluvchi  bolalardan  birortasi  ham  yaxshi  bajarib  bera 
olmadi.  3  nafari  (30%)  о‘rta  darajada  va  7  nafari  (70%)  logoped  kо‘magida 
bajarishga harakat qildi. 
Sо‘z  bо‘g‘inlariga  oid  analiz  va  sintez  holatlari  о‘rganilganida  esa 
tekshiriluvchi  10  nafar  bolaga  ushbu  topshiriq  vazifasi  og‘irlik  qilib,  ularning 
birortasi  ham  ushbu  topshiriqni  bajara  olmadi.  Ammo  4  nafari  (40%)  logoped 
kо‘magida va yana qolgan 6 nafari (60%) ham qayta qayta talaffuz qilish orqali 
ushbu topshiriqni past darajada bо‘lsada bajarishdi. 
Maktabgacha bо‘lgan katta yoshdagi eksperimental guruh bolalarini tilga 
oid  analiz  va  sintezning  shakllanganlik  darajasini  о‘rganish  bо‘yicha  olingan 
ma’lumotlar tahlili 5-jadvalda о‘z aksini topgan.