Niyozov Hakim Bakoevich
Samarkand Institute of Veterinary Medicine
MICROBE SENSITIVITY TO ANTIBIOTICS IN COWS OF POSTNATAL
ENDOMETRITIS
№1 | 2022
44
ANNOTATION
The greatest sensitivity to antibiotics of microbes from the uterus of cows with gynecological
diseases on farms was recorded on specially prepared emulsions (oxytetracycline and penstrep - 400),
the least - on disks impregnated with cefazalin. These indicators are described in the article.
Keywords:
endometritis, microbial species, staphylococcus, streptococcus, escherichia coli,
fungi, and blue pus rod.
Кириш.
Мамлакатимиз чорвадорлари олдига мамлакатимиз аҳолисига экологик тоза
маҳаллий озиқ-овқат маҳсулотларини етказиб бериш долзарб вазифа қилиб қўйилган. Ушбу
вазифани амалга ошириш учун, пода сонини кўпайтириш, сигирларда турли бачадон
касалликларини ва пуштсизликни олдини олиш ҳамда сут маҳсулдорлигини ошириб,
сигирларни эрта ҳисобдан чиқарилишини камайтириш зарур. Сут йўналишидаги
хўжаликлардаги сигирлар пуштдорлигига асосий таъсир этувчи омилларга, туғиш ва
туғишдан кейинги касалликлар бўлиб, улар оқибатида сигирларда эндометрит, цервицит,
тухумдонлар фаолиятининг бузилиши учраб хўжаликларга катта иқтисодий зарар етказмоқда.
Муаммонинг ўрганилганлик даражаси.
Сигирларда акушер - гинекологик
касалликларни тадқиқ қилганда йирингли-катарал эндометритлар ўртача 86,1-94,7% ни,
катарал эндометритлар 1,9-4,8% ни, фибринли эндометритлар 2,7-5,8 % ни, туғруқдан кейинги
некротик эндометритлар 0,7-2,8% ни ташкил этганлигини аниқлаган [4,10].
Айрим тадқиқотчиларнинг хулосаларида сигирларда туғруқдан кейинги носпецефик
эндометритлар аниқланганда асосан касалланиш қиш-баҳор мавсумида 57,5-61,3%
ҳолатларда, куз-қиш мавсумида эса 37,5-45,3% да учраганлиги келтириб ўтилган [5].
Туғишдан кейинги септицемия патологик туғишларнинг асорати сифатида асосан
гўштхўр ҳайвонларда, бола ташлашлар ва эндометритларнинг асорати сифатида биялар ва
сигирларда қайд этилади. Туғишдан кейинги сепсиснинг қузғатувчилари кўпинча
гемолизловчи стрептококклар, айрим ҳолларда стафилококклар, ичак таёқчалари,
пневмококклар ва бошқалар бўлиши мумкин. Жароҳатланган жойлар ҳавфли шиш
бациллалари, анаэроб стафилококклар ва стрептококклар билан зарарланганда умумий
инфекция чириш жараёнлари устунлиги билан кечади. Cl.chauvoei, Cl.septicum,
Cl.hustolyticum ва бошқа анаэроб бактериялар ривожланганда умумий инфекция газли
гангрена кўринишида кечади [3,8].
Бачадон
шилимшиқ
пардаси
кўпинча
микроорганизмлар
(стрептококклар,
стафилококклар, ичак таёқчаси ва бошқалар)нинг тўғридан-тўғри унга тушишидан ёки қиндан
ўтишидан яллиғланиши мумкин. Бундан ташқари, микроблар бачадонга баъзан қон томирлари
орқали ўтади[1].
Жинсий касалликлар билан касалланган ҳайвонларда бачадон бўйинчаси ва унинг
шохлари бир хилдаги ва бир хил миқдордаги микрофлораларни ажратди. Сигирлар
эндометрит касаллигида стафилакок (тилларанг, оқ ва сариқ), йирингли стрептокок, ичак ва
кўк йирингли таёқча, диплококларни ажратди. Касал моллар бачадонидан кўп ҳолатларда
стрептакок ва диплококларни ажратишганлар. 9 бош қорамол бачадонида стрептакокк,
диплококк ва бошқа кокларни ажратган, 20 бош ҳайвонда эса бу ҳолат клиник соғайиш билан
тугаган. [2;6,7,9].Сигирларда акушер - гинекологик касалликларни тадқиқ қилганда йирингли-
катарал эндометритлар ўртача 86,1-94,7% ни, катарал эндометритлар 1,9-4,8% ни, фибринли
эндометритлар 2,7-5,8 % ни, туғруқдан кейинги некротик эндометритлар 0,7-2,8% ни ташкил
этганлигини аниқлаган [4,10].
Айрим тадқиқотчиларнинг хулосаларида сигирларда туғруқдан кейинги носпецефик
эндометритлар аниқланганда асосан касалланиш қиш-баҳор мавсумида 57,5-61,3%
ҳолатларда, куз-қиш мавсумида эса 37,5-45,3% да учраганлиги келтириб ўтилган [5].
Туғишдан кейинги септицемия патологик туғишларнинг асорати сифатида асосан гўштхўр
ҳайвонларда, бола ташлашлар ва эндометритларнинг асорати сифатида биялар ва сигирларда
қайд этилади. Туғишдан кейинги сепсиснинг қузғатувчилари кўпинча гемолизловчи
стрептококклар, айрим ҳолларда стафилококклар, ичак таёқчалари, пневмококклар ва
№1 | 2022
45
бошқалар бўлиши мумкин. Жароҳатланган жойлар ҳавфли шиш бациллалари, анаэроб
стафилококклар ва стрептококклар билан зарарланганда умумий инфекция чириш жараёнлари
устунлиги билан кечади. Cl.chauvoei, Cl.septicum, Cl.hustolyticum ва бошқа анаэроб
бактериялар ривожланганда умумий инфекция газли гангрена кўринишида кечади [3,8].
Бачадон
шилимшиқ
пардаси
кўпинча
микроорганизмлар
(стрептококклар,
стафилококклар, ичак таёқчаси ва бошқалар)нинг тўғридан-тўғри унга тушишидан ёки қиндан
ўтишидан яллиғланиши мумкин. Бундан ташқари, микроблар бачадонга баъзан қон томирлари
орқали ўтади[1].
Жинсий касалликлар билан касалланган ҳайвонларда бачадон бўйинчаси ва унинг
шохлари бир хилдаги ва бир хил миқдордаги микрофлораларни ажратди. Сигирлар
эндометрит касаллигида стафилакок (тилларанг, оқ ва сариқ), йирингли стрептокок, ичак ва
кўк йирингли таёқча, диплококларни ажратди. Касал моллар бачадонидан кўп ҳолатларда
стрептакок ва диплококларни ажратишганлар. 9 бош қорамол бачадонида стрептакокк,
диплококк ва бошқа кокларни ажратган, 20 бош ҳайвонда эса бу ҳолат клиник соғайиш билан
тугаган. [2;6,7,9].
Do'stlaringiz bilan baham: |