Olkashunoslik

cho‘qqilaming balandligi esa 4500 m dan ham oshadi. Bu tog' tizirta-
larini Toshkent-Mirzacho; 1, Farg‘ona, Samarqand, Sangzor, Qashqa-
daryo, Surxondaryo kabi tog‘ oralig‘i va tog'oldi botiqlari bir-biridan
ajratib turadi.
Teksliklar relyefi. O!zbekistonning g ‘arbiy tekislik qismi relvefi-
ning xususiyatiga ko‘ra Ustyurt platosi, Qizilqum va ular orasida joy­
lashgan Orol-Sariqamish soyligiga bolrnadi. Ustyurt - to‘lqinsimon
baland tekislik (plato). Uning maydoni (O'zbckistonda) 40 ming km2,
yer yuzasining mutlaq balandligi qirlarida 160-250 metrni, ular orasi­
dagi qum va sho‘rxoklar bilan baland-pastliklarda 50-80 metrni tashkil
etadi. Eng baland nuqtasi Qorabovur qirlarida 292 metrga yetadi. Ust-
yurtning chekkalari tik jarliklar - «chink»lar bilan tugaydi. Chinklar
uchlamchi davming ohaktosh, mergel va gillaridan iborat gorizontal
qatlamlar hosil qilgan yotqiziqlardan tuzilgan. Bu yotqiziqlar ochilib
qolib, yemirilib tik yonbag'irlar hosil qilgan. Chinklar Ustyurt platosi-
ning tabiiy chegarasi hisoblanadi. Orol dengizi g'arbiy qirg‘og‘i bo‘ylab
cho‘zilgan sharqiy chinkning mutlaq balandligi 180-200 m. Chinkning
kengligi bir necha yiiz metrdan 1,5 km gacha boradi.
Ustyurt platosi sarmat ohaktoshi, gipsi, neogen mergellari va pa-
leogen gillaridan tashkil topganligi uchun unda karst relyef shakllari
ko‘plab uchraydi. Sarmat yotqiziqlarining usti 1-1,5 metr qalinlikda
shag‘al, qum, chag‘irtoshlar bilan qoplangan. Ustyurt bilan Qizilqum
oralig‘ida Amudaryoning alluvial-delta yotqiziqlari bilan to‘lgan Orol-
Sariqamish botig‘i jojdashgan. U Turon pasttekisligining katta qismini
egallagan pliotsen tekisligi o'mida hosil bo‘lgan. Quyi Amudaryoda
yoshi har xil bo‘lgan uchta alluvial-delta tekisliklari ajratiladi. Bular