13. maruza matni7

Ishlab chiqarish sharoitida o’tkaziladigan dala tajribalar. 
Ishlab 
chiqarish tajriba varianti bevosita xo’jalik dalalaridagi ishlab chiqarish sharoitida 
qo’yiladi. Bu tajribalarda ilmiy tadqiqotlarning eng yaxshi natijalarini xo’jaliklarga 
tadbiq etilishi o’rganiladi. Bunda ilmiy tekshirish ishlari kompleks tashkil qilinib, u 
bevosita ishlab chiqarish sharoitida olib boriladi. Olingan ma’lumotlar ishlab 
chiqarish sharoitida qanday iqtisodiy samara berishi aniqlanadi. 
2. Qo’yilgan maqsadiga ko’ra: 
a) 
Agrotexnikaviy tajribalardan 
asosiy maqsad – har xil hayotiy 
omillarning, ekinlarni parvarish qilish sharoiti va ularning hosiliga va uning 
sifatiga ta’sirini qiyosiy baholashdan iborat. Bu tajribalarda ekin ekish me’yori, 
muddatlari va usullari, o’g’itlash usullari, o’tmishdosh ekinlar va shu bilan birga 
begona o’tlarga, kasallik va zararkunandalarga qarshi kurash choralari o’rganiladi. 
b) 
Nav sinash tajribalarida
bir xil sharoitda genetik jihatdan bir xil bo’lgan 
o’simliklar taqqoslanadi. O’simlik navlari va duragaylariga obyektiv baho beriladi. 
Nav va duragaylar hosildorligi va hosilining sifatiga qarab baholanadi. 
3. Omillar soniga ko’ra: 
a) 
Bir omilli. 
Tajribada bitta masala (ko’rsatkich) yechimi yechilishi bir 
omilli tajribalar deyiladi. Masalan, tup soni, yaganalash muddatlari, ishlash 
chuqurligi, o’g’itlash muddatlari va shu kabilar alohida o’rganilsa. 
b) 
Ko’p omilli. 
Tajribada ikki va undan ortiq masala bir vaqtning o’zida 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

34
tekshirilsa ko’p omilli tajribalar deyiladi. Masalan, yaganalash muddati va chilpish 
muddati; tup soni, o’g’itlash va sug’orishlar birgalikda. 
4. Amalga oshirilish ko’lamiga ko’ra: 
a)