А. Ш. Бекмуродов, Я. К. Карриева, И. У. Нематов, Д.Ҳ. Набиев, Н. Т. Каттаев, Г. А. Абдилакимов

1.4. Ўзбекистон иқтисодиѐтини ривожлантиришда хорижий 
инвестицияларнинг роли 
Ўзбекистон улкан хорижий инвестициялар йўналтирилаѐтган мамлакатлар 
гуруҳига кириш учун барча шарт-шароитларга, хорижий инвестицияларни жалб 
этиш учун бир қатор афзалликларга эга. Ўзбекистон жаҳон ҳамжамияти олдида 
ўзининг ижтимоий-иқтисодий ривожланиш даражаси, дунѐ харитасида 

---

20 
географик жойлашиши, табиий ресурсларининг таркиби ва захираси, ҳукумат 
олиб бораѐтган иқтисодий сиѐсат ва бошқалар билан муҳим роль уйнайди.
Бозор иқтисодиѐтининг асосий иқтисодий тушунчаларидан бири 
инвестициялар тушунчаси бугунги ҳаѐтимизга кенг ва тез кириб келишининг 
ўзи унинг моҳияти ва аҳамиятини, зарурлигини кўрсатади. Хорижий 
инвестициялар иштирокидаги янги корхоналарнинг сонини тобора ортиб 
бориши ва барпо этилаѐтганлиги ҳукуматимизнинг бу соҳага бўлган катта 
эътибори ва уларга яратиб бераѐтган қулайликлари натижасидир. Шу боисдан 
ҳам мамлакатимизга хорижий сармояларни жалб этаѐтган корхоналарни 
иқтисодий рағбатлантириш ва зарурий шароитларни яратиб бериш ўта муҳим 
масалалардан бири ҳисобланади.
Мaмлaкaтимиздa тaркибий ўзгaришлaрни изчил aмaлгa oширишдa қулaй 
инвeстиция муҳитининг ярaтилгaни aсoсий oмил бўлиб кeлмoқдa.
Инвестиция 
муҳити – бу мамлакатдаги инвестиция жараѐнларига таъсир кўрсатувчи 
иқтисодий, сиѐсий, меъѐрий-ҳуқуқий, ижтимоий ва бошқа шарт-шароитлар 
мажмуи. Инвестиция муҳити энг аввало қуйидаги иқтисодий омиллар орқали 
белгиланади: табиий шарт-шароитлар, шу жумладан фойдали қазилмалар 
захиралари, ишчи кучи малакаси ва ўртача иш ҳақи даражаси, иқтисодий 
конъюнктура ҳолати, ички бозор сиғими ҳамда товарларни ташқи бозорда 
сотиш имкониятлари, кредит тизими ҳолати, солиққа тортиш даражаси, ишлаб 
чиқариш ва ижтимоий инфратузилманинг ривожланганлиги, хорижий 
капиталга нисбатан давлат сиѐсати, унга нисбатан имтиѐзли шарт-
шароитларнинг белгиланганлиги ва ҳ.к. Мамлакатимиз мустақилликка 
эришганидан буѐн қулай инвестиция муҳитини яратиш давлатимиз иқтисодий 
сиѐсатининг марказий масалаларидан бири бўлиб келмоқда.
Ўтган йили иқтисoдиѐтга инвестициялар киритиш ҳажми 8,2 миллиард 
дoлларни ташкил этди, бу эса 2008 йилга нисбатан 24,8 фoиздан кўп дeмакдир. 
Жалб этилган xoрижий инвестициялар ҳажми 68 фoизга ўсди, энг муҳими, 
уларнинг асoсий қисми тўғридан-тўғри киритилган инвестициялар бўлиб, 
уларнинг ҳажми 1,8 барoбар oшди (1.4.1-расм).