Ekspluatatsiyasi instituti irisbekova mavluda narinbayevna xalqaro logistik

Bojxona ishini logistikalashtirishning 
keng instrumentariysi mavjud. 
Yo‗nalishlarning bir qismi tarif orqali tartibga solish protseduralarini 
optimallashtirish – iqtisodiy bojxona rejimlari (qayta ishlash, vaqtinchalik olib 
kirish (vaqtinchalik olib kirishga ruxsat berish), erkin bojxona zonasi), imtiyozlar, 

---

230 
preferensiyalar va hokazolardan foydalanishga asoslanadi. Kvotalar, litsenziyalar, 
ruxsatnomalardan samarali foydalanish – notarif tartibga solish choralarini 
optimallashtirish yo‗li bo‗lib hisoblanadi, bojxona rasmiylashtirish punkti va 
vaqtinchalik saqlash omborining joyini tanlash esa (yuklarga ishlov berishning 
optimal shart-sharoitlari borligini va narxlarni hisobga olish bilan) xalqaro 
logistika zanjirining ombor tarkib toptiruvchisini ham, transport tarkib 
toptiruvchisini ham optimallashtirish imkonini beradi. Xalqaro bog‗lanishlarda 
kombinatsiyalangan tashishlarni optimallashtirish bo‗yicha sxemalarni amalga 
oshirish ham bojxona rasmiyatchiliklarini bajarish bilan bog‗lanadi.
Odam faoliyatining har qanday sohasidagi kabi, XXI asrning boshlarida eng 
yangi axborot texnologiyalarining qo‗llanilishi logistikada ham oldingi planga 
chiqqan. Logistikada bu - tashuvchilarning vaqt sarflari va moliyaviy xarajatlarini 
qisqartirish imkonini beradigan oldindan xabardor qilish protseduralaridan 
foydalanish, shuningdek bojxona va biznesning o‗zaro harakatlarida elektron hujjat 
aylanmasini qo‗llashdir.
Bojxona logistikasidan moddiy oqim bojxona chegarasini kesib o‗tadigan 
quyidagi hollarda foydalaniladi: 
– xorijiy ishlab chiqaruvchilarning tayyor mahsuloti yoki xomashyosidan 
foydalanishga zarurat bo‗lganda; 
– agar biznesning vazifalaridan biri – xorijiy ishlab chiqaruvchining 
distribyutori bo‗lish bo‗lsa; 
– tovarni jahon bozoriga olib chiqish imkoniyati bor bo‗lganda.
Logistikada bojxona tarkib toptiruvchisi xalqaro logistikada moddiy, moliyaviy 
va axborot oqimlarini boshqarishga bo‗lgan majmuaviy yondashuvning ajralmas 
qismi bo‗lib hisoblanadi va undan O‘zbekiston Respublikasida samarali 
foydalanilishi mumkin. Mamlakatda bojxona logistikasining rivojlanishi bilan 
bog‗lanadigan tashkiliy masalalarni hal qilish maqsadida