Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti psixologiya kafedrasi

2.Konfliktlarni boshqarish usullari
Konfliktlar mazmuni, ularning kelib chiqish sabablari, konflikda qanday holatlar 
vujudga kelishi borasida avvalgi boblarda biz ma’lum bilimlarga ega bo’ldik. Biz eng 
zarur shart, ya’ni konfliktni o’z holicha tashlab qo’ymaslik kerakligini anglab yetdik. 
Ziddiyatga faol aralashish, uni boshqarish va uning yechimini hamkorlikda ishlab 
chiqish – konflikt yechimini topishga olib kelishini ko’rdik. Konflikt yechimi uchun 
zarur bo’lgan insoniy fazilatlar va ko’nikmalar haqida gapirdik. Ammo shu bilan 
birga konflikt yechimini topish uchun 
konfliktni boshqarishning
o’ziga xos usullari 
ham egallash darkor. Konfliktlarni boshqarish haqida ma’lumotlarni bilish va ularni 
qo’llay olish ham sizning hayotingizda osoyishtalik olib kiradi. Konfliktologiyada 
konfliktlarni boshqarish usullari odamlarning xarakteri, o’zini tutishi, psixologiyasi 
asosida ishlab chiqilgan. 
Endi konfliktlarni qanday boshqarish mumkinligini ko’rib chiqamiz. Konfliktlarni 
boshqarishning besh asosiy usuli mavjud. Odatda, konfliktlar nazariyasida bu usullar 
turli hayvonlar hatti-harakati asosida biror «jonivor»ning o’zini tutish xususiyatlariga 
nisbat beriladi. Biz ishlab chiqilgan hamda konfliktologiya nazariyasida keng 
qo’llaniladigan konfliktlarni boshqarishning «jonivor» usullarni ko’rib chiqamiz
2
. 
Sizning vazifangiz - o’z xarakteringiz ta’kidlangan usullardan qaysi bir usulga 
ko’proq to’g’ri va mos kelishini aniqlashdan iborat. Ammo hayotda turli vaziyatlar 
bo’ladi, shuningdek insonning murakkab xarakterini faqat bir usulga bog’lab 
o’rganish to’g’ri emas. Ko’plab hollarda inson xarakteri to’g’ridan-to’g’ri faqat bir 
usulga monand bo’lmay, ba’zan usullar aralashmasiga ham teng kelishini nazarda 
tutishga to’g’ri keladi. Shuningdek, insonning u yoki bu konflikt vaziyatlardagi o’zini 
tutishi o’sha vaziyatga ham o’zaga xos tarzda bog’liq bo’ladi. Demak, 
konfliktologiyada kuyidagi konfliktlarni boshqarish usullari mavjud: