Umurtqalilar zoologiyasi

boshlanib, uning sirtmog'ida 
oshqo­ 
zon osti bezi 
joylashgan. O'n ikki barmoqli ichakdan uzun 
ingichka ichak boshlanib, u qorin bo'shlig'ining ko'p qismini 
egallaydi. Ingichka ichak-ning 
yo‘g‘on ichakka 
o'tish che- 
garasida 
ko'richak
joylashgan. Yo'g'on ichak tashqariga maxsus 
orqa chiqaruv teshigi orqali ochiluvchi 
to‘g‘ri ichak 
bo'limi 
bilan tugallanadi. 
Quyonning jigari to'rtta yirik va bir necha mayda bo'laklardan 
iborat. Markaziy o'ng bo'lagida o't pufagi bor. Uning suyuqli­ 
gi o'n ikki barmoqli ichakka ochiladi. Uzunchoq to'q qizil 
rangli taloq oshqozonning yonida joylashgan. 
Nafas olish sistemasi. 
Tashqi burun teshigi orqali kirgan 
havo ichki burun teshigi - xoanalar orqali hiqildoqqa o'tadi 
(104-rasm). 
104-rasm. Quyonning hiqildog‘i: 
I — o ld id an k o ‘rin ishi, II — o rq a d an 
k o ‘rinishi: 1-hiqildoq usti, 2 -qalqonsi m on 
tog‘ay, 3-uzuksim on tog‘ay, 4-traxeya, 5 -san- 
toninov tog‘ayi, 6 -ch o ‘m ichsimon tog‘ay. 
Hiqildoqda tovush paychalari joylashgan. Hiqildoq dorzal 
(orqa) tomonidan uchlari bir-biriga qo'shilmagan bir qancha 
tog'ay halqalardan tashkil topgan uzun naysimon nafas olish 
nayi yoki
traxeyaga
qo'shiladi. Ko'krak qafasida traxeya ik­ 
kita nayga bo'linadi, bu nayning har biri tegishli o'pkaga kira­ 
di. Bu naylar 
bronxlar 
deb ataladi va faqat amniotalardagina 
bo'ladi. O'pkada bronxlar diametri borgan sari kichrayib boruv­ 
chi ingichka naychalarga tarmoqlanib, yupqa devorli alveola 
(pufakcha)lar bilan tugaydi (105-rasm). Alveolalaming devor-