Тупроқшунослик ва агрокимё илмий-тадқИҚот институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи dsс

Тадқиқотнинг мақсади 
бўз тупроқлар минтақасидаги турли табиий ва 
антропоген омиллар таъсирида ривожланган воҳа тупроқлари регионал 
хусусиятларини аниқлаш орқали тупроқлар унумдорлигини сақлаш, ошириш 
ва улардан самарали фойдаланишга доир тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат. 
Тадқиқотнинг вазифалари
: 
бўз­воҳа, бўз-ўтлоқи-воҳа ва ўтлоқи-воҳа тупроқларининг регионал 
ўзига хос экологик, морфогенетик хусусиятларини аниқлаш; 
регионал жиҳатдан физикавий, физик-кимёвий, агрокимёвий ва кимёвий 
хосса-хусусиятлари асосида таҳлил қилиш; 
воҳа тупроқлари шаклланишида тузлар тўпланишидаги биогеокимёвий 
жараёнларни ўрганиш, заҳарли ва заҳарсиз тузлар миқдорий кўрсаткичлари 
бўйича таҳлил қилиш; 
тупроқларда шўрланиш жараёнлари ва уларнинг регионлар бўйича ўзаро 
тафовутини аниқлаш; 
воҳа тупроқлари ривожланишида сингдирилган асослар таркибини 
ўзгариши, фаоллик даражаси ва йўналишини аниқлаш, регионал жиҳатдан 
тупроқлар сингдириш қобилиятини баҳолаш; 
бўз­воҳа тупроқлар унумдорлигини сақлаш, ошириш ҳамда улардан 
самарали фойдаланишга доир илмий асосланган тавсиялар ишлаб чиқиш. 
Тадқиқотнинг объекти 
бўлиб
 
республиканинг шимоли-шарқий 
(Тошкент воҳаси), марказий (Мирзачўл воҳаси ва Зарафшон водийси) ва 
жанубий (Сурхон-Шеробод водийси) регионларида ривожланган бўз-воҳа, 
бўз-ўтлоқи-воҳа ва ўтлоқи-воҳа тупроқлари ҳисобланади. 
Тадқиқотнинг предмети 
бўз-воҳа, бўз-ўтлоқи-воҳа ва ўтлоқи-воҳа 
тупроқларининг регионал морфогенетик, физикавий, физик-кимёвий, 
агрокимёвий ва кимёвий хосса-хусусиятлари, тузлар химизми ва уларнинг 
тупроқ унумдорлиги шаклланишидаги роли ҳисобланади. 
Тадқиқотнинг усуллари
. Тадқиқотларни бажаришда солиштирма, 
генетик-географик ва кимёвий-аналитик услублардан фойдаланилди.
Дала-тупроқ 
тадқиқотлари 
ва 
камерал-аналитик 
ишлар 
ТАИТИ
ва ПСУЕАИТИларида ишлаб чиқилган ва умумқабул қилинган, жумладан
«Давлат ер кадастрини юритиш учун тупроқ тадқиқотларини бажариш ва 
тупроқ хариталарини тузиш бўйича йўриқнома», «Методы химических 
анализов почв и растений» услублари асосида амалга оширилган, олинган 
маълумотлар Б.А.Доспехов ва К.Пирсон услублари ёрдамида таҳлил 
қилиниб, математик-статистик таҳлиллар «Microsoft Excel» дастури 
дисперсион услубида ҳисобланган.