Chaqiruvga qadar boshlan ģ ich tayyorgarlikni tashkil etish va uni òqitish metodikasi

---

NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT 
PEDAGOGIKA UNIVERSITETI HARBIY TALIM 
FAKULTETI
“CHAQIRUVGA QADAR BOSHLAN
Ģ
ICH TAYYORGARLIKNI TASHKIL ETISH VA UNI ÒQITISH 
METODIKASI”FANIDAN
MUSTAQIL ISH

---

•
Mavzu:Shikastlanishlar, suyak singanda birinchi tibbiy yordam mavzusi bo'yicha 
mashgiulotga hozirlik kolrish, mashgiulotni tashkil qilish va ojtkazish uslubiyoti
•
Bajardi:kursant Shukurov.O.A
•
Tekshirdi:podpolkovnik Mirzahamdamov.U
•
Toshkent-2022

---

KIRISH
•
CHQBT dqtuvchi tixil shikastlanishlar haqiday bilim asoslari buyicha o'quvchilarga 
1 tibbiy yordam ko'satishini o'rgatish. O'rganuvchilar amalda qdllay olishi 
kerak.Harbiy rahbar va CHQBT o'qituvchilarining tibbiy bilim asoslari bo'yicha 
amaliy ko'nikma va malakalariga qdyilgan talablar. Harbiy rahbar va CHQBT 
o'qituvchilarining tibbiy bilim asoslari bo'yicha pedagogik mahoratlariga qo'yilgan 
talablar. Harbiy rahbar va CHQBT o'qituvchilarining tibbiy bilim asoslari bo'yicha 
pedagogik mahoratlariga qo'yilgan talablar.Òquvchilarga har xil shikastlanishlar 
to
ģ
risida kerakli bòlgan bilimni berish va bu bilimni amaliyotda qòllay olishini 
yetkazish

---

REJA:
•
1 Shikastlanishlar, kelib chiqish sabablari, turlari.
•
2. Yopiq shikastlanishlar, sabablari, klinik belgilari, birinchi tibbiy yordam 
ko'rsatish.
•
3. Ochiq shikastlanishlar, sabablari, klinik belgilari, birinchi tibbiy yordam 
ko'rsatish.

---

ASOSIY QISM
•
1 
Suyak singan paytda birinchi tibbiy yordam
ko‘rsatishning
eng asosiy sharti shikastlangan odamning hayotini saqlab
qolishga doir amalusullarni tezkorlik bilan bajarish; qon t
omirlardan qon oqishini
to‘xtatish;
travmatik shokning oldini ol
ish; jarohatga steril
bog‘lam qo‘yish
va nihoyat, tabeldagi yok
i
qo‘l
ostida
bo‘lgan
barcha vositalardan oqilona foydala
nib, singan suyakni taxtakachlab uni doimiy 
ravishda
ya’ni
immobilizatsiya qilishdir
.
Bu usullardan esa 
doimo keng foydalanib keliniladi

---

•
Grekchada "trauma"- shikastlanish degan ma'noni 
anglatadi. Organizmga ta'sir qilish omiliga ko'ra 
shikastlanishning quyidagi turlari farqlanadi.1) 
Mexanik shikastlanishlar (kuchli zarb tegishi, 
ezilish, cho’zilish)
•
.2) Fizikaviy shikastlanishlar (issiq va sovuq ta'siri, 
elektr toki ta'siri, radioaktivnurlanishlar
•
)3) Kimyoviy shikastlanishlar (kislotalar, ishqorlar 
ta'siri).

---

MEXANIK KUCHLARNING TA'SIRIGA QARAB 
SHIKASTLANISHLAR: BEVOSITA VA BILVOSITA 
SHIKASTLANISHLARGA BO'LINADI:
1 bevosita ya'ni to'g'ridan-to'g'ri shikastlanishlar (og'riq, qon quyilishi, shishlar)
2 bilvosita ya'ni to'g'ridan-to'g'ri bo'lmagan shikastlanishlar
3 Teri va shilliq pardalarning jarohatlanishiga qarab shikastlanishning quyidagi turlari 
farqlanadi:Ochiq va yopiq shikastlanishlar.Teri qoplamlari va shilliq pardalarning 
butunligi buzilishi bilan kechadigan shikastlanishga ochiq shikastlanish deyiladi
4 Teri qoplamlari va shilliq pardalarning butunligi buzilmaydigan shikastlanishga yopiq 
shikastlanish deyiladi. (lat yeyish, cho’zilish, suyaklar chiqishi, yumshoq to’qimalar ya'ni 
muskullar, paylar, tomirlar, nervlarning teri ostida uzilishi kiradi).

---