3-Amaliy mashg’ulot Mavzu: Interfaol doskani sozlash Elektron interfaol doska

Elektron interfaol doska turlari
EIDlar proyektorning o’rnatilishiga qarab to’g’ri proyeksiyali va teskari 
proyeksiyali doskalarga ajratiladi. To’g’ri proyeksiyali EIDda proyektor doskaning 
oldi tarafida bo’ladi, teskari poyeksiyali EIDlarda esa — doskaning orqa tarafida 
bo’ladi.Aksariyat EIDlar – to’g’ri proyeksiyali doskalardir. Dars jarayonida 
proyektor nurlari o’qituvchi va o’quvchilarga xalaqit bermasliklari uchun, bunday 
EIDlar bilan ishlashda, maxsus mustaxkamlovchi vositalar yordamida bevosita 
doska 
oldiga 
(tepasiga) 
o’rnatiladigan ultraqisqafokusli proyektorlardan 
foydalanish tavsiya etiladi. Ulanish usuliga qarab EIDlar simli (faol) va simsiz 
(passiv) interfaol doskalarga ajratiladi. Faol interfaol doskalar kompyuter va ozuqa 
manbaalariga simlar orqali ulanadi. Passiv interfaol doskalarda esa xech qanday 
simlar bo’lmaydi va ularni ozuqa manbaalariga, kompyuterga va poroyektorga 
ulash talab etilmaydi.

---

Ishlash prinsipiga ko’ra EIDlar “yumshoq” va “qattiq” elektron doskalarga 
ajratiladi:
— “yumshoq” EIDlarda maxsus stilus yoki qo’l barmoqlari yordamida ishlash 
mumkin; 
— “qattiq” EIDlar esa faqatgina elektron stiluslar yordamida ishlaydi.
Ishlab chiqarish (tayyorlanish) texnolgiyalariga ko’ra EIDlar quyidagi turlarga 
ajratiladi: sensorli, ultratovushli, infraqizil, elektromagnitli, mikronuqtali.
Sensorli interfaol doskalar
Sensorli interfaol doskalarda rezistiv matrisa – yani interfaol doskaning 
plastik yuzasiga montaj qilingan, juda xam ingichka simlardan to’qilgan va 
qatlamlari orasida xavo bo’shlig’i mavjud bo’lgan ikki qatlamli sim to’r ishlatiladi. 
Doska yuzasiga tushirigan bosim oqibatida birinchi qatlam to’r simlari ikkinchi 
qatlam to’r simari bilan to’qnashadi. Sensorli texnologiyaga asoslangan interfaol 
doskalar, kompyuter sichqonchasining tugmasini bosish orqali tasir ko’rsatilgani 
kabi qo’l barmoqlari (yoki har qanday boshqa predmet) bilan doska yuzasiga tegish 
orqali tasir ko’rsatish amallariga javoban tegishli munosabat bildiradi.
Ushbu texnologiya maxsus elektron markerlardan foylanishni talab 
qilmaydi, ish jarayonida hyech qanday nurlanishlardan foydalanilmaydi va tashqi 
to’siqlarga chidamli. Mazkur texnologiyaning kamchiliklariga quyidagilar kiradi – 
doska yuzasida barmoq yoki marker bilan tez xarakat qilinganda rezistiv 
matrisaning reaksiyasi biroz kechikadi, shuningdek, doska yuzasiga osonlik bilan 
zarar yetkazilishi mumkin.