№ __ quduqda bajarilgan ishlar haqida sutkalik axborot
Rayon____ kon___
57
«___» ____200___y. shakl № __
Quduq burg’ilash jarayonini kuzatish va geologik kesimni to’liq o’rganish
(laboratoriya tahlili, geofizik tadqiqotlar va sh.k.) asosida kesim to’g’risida har
taraflama etarli ma’lumot beraoladigan kernogramma diagrammasini tuzish muhim
hisoblanadi. Uning yordamida quduq kesimida neft va gazga mahsuldor gorizontlarni
ajratish, ularning suvli va boshqa gorizontlar bilan aloqadorligini aniqlash mumkin
bo’ladi. Kernogramma 4.3-jadvalda keltirilgan shakl bo’yicha tuziladi
4.3-jadval
Texnik qism
M
u
d
d
ati
Qu
d
u
q
t
u
b
i
ch
u
q
u
rli
g
i,
m
Quduqni
burg’ilash, m
Dolotaning ishlashi Gil eritmasi
Quvurlar
S
u
tk
a
d
av
o
m
id
a
O’y
ish
Do
lo
to
tu
ri
va
o
’lch
am
i,
m
m
Bu
rg
’il
ash
v
aq
ti,
so
at
Ko
v
las
h
tez
li
g
i,
m
/so
at
Do
lo
tan
in
g
e
y
il
is
h
d
ara
jas
i
v
a
x
ar
ak
teri
Do
lo
to
m
u
sta
h
k
am
li
g
in
i
b
ah
o
las
h
Na
m
u
n
a
o
li
n
g
an
c
h
u
q
u
rli
k
Zi
ch
li
k
,
g
/sm
3
Tem
p
e-
ra
tu
ra
,
0
S
Qo
v
u
sh
-q
o
q
li
k
,
P
a·s
Qu
m
m
iq
d
o
ri,
%
S
u
tk
a-
li
k
ch
o’k
in
-d
i,
%
Eri
tma
ni
alma
sh
ti
rish
, re
ag
en
t q
o’sh
ish
Tu
sh
iri
sh
,
m
Dia
m
etri
,
m
m
De
v
o
ri
q
ali
n
li
g
i,
m
m
Iz
o
h
q
u
d
u
q
q
a
k
iri
sh
d
a
q
u
d
u
q
d
an
ch
iq
ish
d
a
q
u
d
u
q
q
a
k
iri
sh
d
a
q
u
d
u
q
d
an
ch
iq
ish
d
a
q
u
d
u
q
q
a
k
iri
sh
d
a
q
u
d
u
q
d
an
ch
iq
ish
d
a
k
iray
o
tg
an
o
q
im
ch
iq
ay
o
tg
an
o
q
im
Geologik qism
Quduqning
qiyshayishi
Bu
rg
’il
ash
o
ra
lig
’i,
m
Kern
Shlam
Gaz, neft, suv
namoyonlanishi va
eritmaning yutilishi
O’lc
ha
ng
an
c
hu
qu
rli
k,
m
Bu
rc
h
ak
,
g
ra
d
u
s
Az
imu
t,
g
ra
d
u
s
O’lc
ho
v
usu
li
Olish
c
h
u
q
u
rli
g
i,
m
Olin
g
an
k
ern
u
zu
n
li
g
i,
m
C
h
iq
is
h
m
iq
d
o
ri
,
%
Qisq
ac
h
a
li
to
lo
g
ik
ta
v
sifi,
o
rg
an
ik
q
o
ld
iq
lar,
ara
las
h
m
alar
S
tratig
ra
fik
a
jratish
Jin
sla
rn
in
g
y
o
ti
sh
e
lem
en
tl
ari
Qu
d
u
q
t
u
b
i
ch
u
q
u
rli
g
i,
m
Sh
lam
c
h
iq
ish
c
h
u
q
u
rli
g
ig
a
k
iri
ti
lg
an
t
u
za
ti
sh
,
m
Qisq
ac
h
a
li
to
lo
g
ik
ta
v
sifi
C
h
u
q
u
rli
g
i,
m
S
u
y
u
q
lik
tu
ri
De
b
it
i,
m
3
/su
tk
a
Na
m
o
y
o
n
la
n
ish
n
in
g
q
isq
ac
h
a
tav
sifi
Iz
o
h
58
Kernogramma
C
h
u
q
u
rlik
ass
h
tab
d
a,
m
Kesim
k
o
lo
n
k
asi
Jin
slar
n
in
g
lito
lo
g
ik
tav
sif
i
Elektr-
karotaj
R
ad
io
ak
tiv
k
ar
o
taj
B
ur
g’
ilas
h
tezlig
i,
m
/s
o
at
G’ovaklilik,
%
O’tka-
zuvchanlik,
m
2
Jin
slar
n
in
g
g
ran
u
lo
m
etr
ik
ta
rk
ib
i
Nef
tg
a
to
’y
in
gan
lik
, %
Su
v
g
a
to
’y
in
gan
lik
, %
Su
vn
in
g
sh
o’
rlili
gi,
o
Ve
KS e
gr
i c
hizig
’i
PS
eg
ri c
hizig
’i
u
m
u
m
iy
Och
iq
v
er
tik
al
g
o
rizo
n
tal
Izoh
:
Kernogrammada boshqa turdagi tadqiqotlar va kuzatuvlar ma’lumotlari ham berilishi
mumkin
.
4.7. BURG’ QUDUG’INING GEOLOGIK KESIMINI TUZISH VA
TASVIRLASH
Quduqni burg’ilash jarayonida to’plangan geologik kuzatuv natijalari hamda
mavjud elektr karotaj, radioaktiv karotaj va boshqa tadqiqotlar majmui
ma’lumotlaridan foydalanib, qazilgan jinslar xarakterini aniqlash va quduqning
geologik kesimini tuzish mumkin bo’ladi. Quduq kesimini tuzishda ochilgan
jinslarning litologik tarkibini aks ettiruvchi shartli belgilardan foydalanib, ularni
grafik ko’rinishida ifodalash mumkin. Grafikda jinslar litologiyasidan tashqari mos
chuqurliklarda neft, gaz va suvning namoyonlanish belgilari, ag’darilmalar, gil
eritmasining yo’qotilishi va boshqa geologik ma’lumotlar ko’rsatiladi. SHuningdek,
mustahkamlash quvurlari birikmasini tushirish chuqurligi, ularning diametri,
sementni ko’tarilish balandligi va sh.k. qayd qilinadi. SHartli belgilardan foydalanib
litologiyani shtrixda, stratigrafiyani turli ranglarda (geologiya xaritasida qabul
qilingan) ko’rsatish mumkin.
Quduq kesimi qalin, yaxshi, uzoq muddat foydalanish mumkin bo’lgan qog’ozda
1:500 yoki 1:1000 masshtabda 4.4-jadvalda berilgan shaklda chiziladi.
4.4-jadval
Stra-
tigra-
fiya
Chuqur-
lik,
massh-
tabda, m
Litolo-
giya,
shartli
belgilarda
Jinslar-
ning qalinli-
gi, m
Elektr va
radioaktiv
karotaj
Jins-
lar
tavsifi
Quduq
kons-
truktsi-
yasi
Neft, gaz, suv
namoyon-
lanishi,
ag’darilma-
lar va sh.k.
59
Quduqning tuzilgan geologik kesimida svita, gorizont va qatlamlar quyidagi
tartibda ajratiladi:
1. Svitalar stratigrafik belgilarga ko’ra ajratilib, asosan mikrofauna, makrofauna
va kuzatuv ma’lumotlaridan foydalaniladi.
2. Stratigrafik svitalar ichida litologik belgilariga muvofiq qumtosh, gil, qum-
gilli, karbonat va boshqa jinslar pachkasi ajratiladi.
3. Litologik pachka jinslari ichida gazli, neftli va suvli gorizontlar ajratiladi.
5.
Gorizontlar ichida gazli, neftli, suvli, belgili va sh.k.
qatlamlar ajratiladi.
Asosiy qatlamlar rim raqamlari, ikkinchi darajalilari esa ― arab harflari bilan
belgilanadi. Qatlamlarni metodik jihatdan to’g’ri belgilash quduq kesimini baholash
va boshqa quduqlar kesimlari bilan taqqoslashni osonlashtiradi.
60
5-bob.
QUDUQNI BURG’ILASHDAN OLINGAN MATERIALLARNI
GEOLOGIK JIHATDAN ISHLASH METODLARI
Quduqni burg’ilashdan olingan materiallar geologik jihatdan ishlanib, konning
kesmasi va strukturalar xaritalari tuziladi. Bular konning tuzilishi to’g’risida to’liq
tasavvur beradi. SHuningdek, ayrim tog’ jinslari majmuasining o’zaro strukturaviy
munosabatini va strukturalarning tarkib topish sharoitlarini o’rganishga imkoniyat
yaratadi. Bundan tashqari burg’ilangan quduqlar kesimi tadqiq qilinib, tog’
jinslarining quduq kesimi bo’yicha va ayrim gorizontlar bo’ylab fatsial o’zgarishi
to’g’risida ma’lumotga ega bo’linadi.
Ayrim
gorizontlarning
qalinligini,
kollektorlik
xususiyatlarini,
o’zgaruvchanligini, kon bo’yicha taqsimlanishini mukammal o’rganish muhim
ahamiyatga ega. Buning uchun quduqlar bo’yicha tuzilgan kesimlarni taqqoslash
lozim. Bu kon geologining vazifasi hisoblanadi.
5.1. BURG’ QUDUQLARI KESIMLARINI TAQQOSLASH
(SOLISHTIRISH)
Burg’ quduqlari kesimlarini taqqoslashda neft-gazli tayanch qatlamlar
(gorizontlar) ajratiladi, ularning chuqurligi va jinslarning ketma-ket joylashishi
aniqlanadi, bir xil tarkibli qatlamlar belgilanib, ularning turli yo’nalishlar bo’yicha
qalinligi, litologik tarkibi va fatsial o’zgarishi kuzatib boriladi.
Bir xil nomlangan jins majmualarini, gorizontlarini va qatlamlarni quduq
kesimida ajratish, ularni maydon bo’ylab o’zgarishini kuzatish, belgilangan yo’nalish
bo’yicha izchilligini, yotish sharoitlarini, qalinligini, tarkibining doimiyligini
aniqlash uchun quduq kesimlari taqqoslanadi. Quduq kesimlari biostratigrafik,
xronostratigrafik va litostratigrafik (litogenetik) belgilari bo’yicha ham solishtiriladi.
Biostratigrafik belgilarga kesimdagi jinslarni faunali
florali tavsiflashdagi
tafovutlar mansubdir. Bunday tafovutlar jinslarning hosil bo’lishida bir
biotsenozlarning boshqasi bilan asta-sekin almashishi natijasida bunyodga keladi.
Biostratigrafik belgilarga qarab taqqoslash makrofaunalar (
braxiopodolar
, marjonlar
va b.) hamda palinologik ma’lumotlar (o’simliklarning spora va gulchangini
o’rganish) asosida bajariladi.
Geologik vaqtning ma’lum bir davrlarida hosil bo’lgan xronostratigrafik belgilar
yordamida quduq kesimida ayrim intervallar ajratiladi. Bunday belgilarga jinsning
fizik-kimyoviy xususiyatlari (aktsessor minerallar miqdori, minerallarning tipiga xos
bo’lgan xususiyatlar
zarralarning shakli, rangi, ulardagi o’ziga xos qo’shimchalar),
jinslar tarkibidagi elementlarning o’zaro geokimyoviy munosabati, quduq
kesimlarining elektr va radiometrik diagrammalaridagi egri chiziqlar shakli va b.
mansub.
61
Litologik belgilar tog’ jinslarining litologik
kollektorlik xususiyatlarining turli-
tumanligini o’rganishga asoslangan. Bunga sabab quduq kesimida fizik xususiyatlari
turlicha bo’lgan qatlamlarning mavjudligidir. Litologik belgilarga jinsning moddiy
tarkibi (qumtoshlar, alevrolitlar, gillar, ohaktoshlar va b.), ularning sig’imli va
filtratsiya xususiyatlari mansub.
Hal qilinadigan vazifalar bo’yicha regional, umumiy va mukammal
taqqoslashlar farqlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |