«O’zbеknеftgaz» Milliy Xolding Kompaniyasi

Alevrolitlar
ning karotaj tavsifi yaxshi o’rganilmagan. Ko’pincha kern bo’yicha 
aniqlangan alevrolit qatlamlari elektr karotaji diagrammalarida qumli qatlamlar 
sifatida ajratiladi, PS egri chiziqlarida quduq devoriga shimilgan suyuqliklar 
qarshiligiga bog’liq holda minimum qiymatlar va solishtirma qarshiliklar qayd 
qilinadi. Gil aralashmalaridan xoli alevrolitlarda ushbu holat kuzatiladi. Bunday 

---

27 
alevrolitlar mikrozondlar, radioaktiv karotaji, yonlama zondlash karotaji, 
kavernogramma diagrammalarida qumtoshlardan kam farqlanadi. 
Gil aralashmalaridan xoli alevrolitlar quduq kesimida kam uchraydi, ko’pincha 
gilli alevrolitlar ichida yupqa qatchalar ko’rinishida qavatlanib keladi. Gilli 
alevrolitlarning karotaj tavsifi gil jinslarnikiga o’xshashdir. PS egri chizig’i deyarli 
o’zgarishsiz, qiyshayishsiz chiziladi, gamma-karotaj egri chizig’ida yuqori qiymatga 
ega bo’ladi. Gilli alevrolitlar zichligi gil jinslar zichligidan yuqori bo’lganligidan 
ularning zohiriy qarshiligi ham ancha ko’pdir. Gilli alevrolitlarning o’tkazuvchanligi 
yomon bo’lganligi uchun mikrozond diagrammalarida ular qarshisida musbat 
o’sishlar, mikrozondlar yordamida olingan zohiriy qarshilik diagrammalarida gil va 
qum qatlamlarinikiga nisbatan yuqori ko’rsatkichlar qayd qilinadi. 
NGK diagrammalarida gilli alevrolitlarning ko’rsatkichlari suyuqlik bilan bir xil 
to’yingan qum qatlamlar ko’rsatkichlari bilan deyarli bir xildir. Gilli kollektorlarda 
vodorod miqdorining yuqori darajada bo’lishi gil aralashmalari tarkibida 
kristallangan suvlarning bo’lishidan darak beradi. 
Gilli alevrolitlar qarshisida qayd qilingan kovako’lchagich egri chiziqlaridan 
quduq diametrini doloto diametridan sezilarli darajada o’zgarmaganligini ko’rish 
mumkin. Ko’pincha kovako’lchagich egri chiziqlarida quduq diametrining 
kattalashganini ko’ramiz, bu jarayon gilli alevrolitlarning qum va qumtosh jinslar 
bilan qavatlanganida kuzatiladi. 
Mikrozond ma’lumotlari asosida alevrolit va gil pachkalarini katta aniqlikda 
ajratish hamda ular ichida yaxshi kollektorlik xususiyatlariga ega bo’lgan qum va 
qumtosh qatchalarni belgilash mumkin.