C++tillarida for, while va do/while oхirgi operator kupchilik yukori bosqichli

Misol. 
for
vaqt parametri bilan. 
2.While Sikli 
C++tillarida while sikli asosan takrorlanishlar soni oldindan belgili bo’lmagan 
хollarda ishlatiladi. Bu Siklda dastlab shart tekshirilib keyin iteratsiya o’rinlanadi. 
Shuning uchun bunday Sikllarda bir necha takrorlanishlar bo’lmasligi mumkin. 
while Sikli umumiy ko`rinishda quyidagicha yoziladi: 
while (shart) 
ifoda; 
Agar Sikl tanasi bir nechta satrlardan iborat bo’lsa figurali qavslar bilan 
yoziladi: 
while (shart) { 
ifoda 1; 
ifoda 2; 
………… 
ifoda n; 
} 
Endi ushbu while Sikl Sikl operatoridan foydalanib dastur tuzishga harakat 
qilamiz.

---

3 
4.2.1. Qandaydir S satr berilgan. Satrda ‘*’ bor bo’lsa, birinchi ‘*’ simvol 
nechanchi o`rinda joylashganligini topuvchi dastur tuzing. 
# include
main() 
{ 
int k=0; cin » S; 
while (S[k]!=’*’) 
{ 
cout « k « “chi Element * ga teng Emas”« endl; 
k++; 
} 
cout « k « “chi Element * ga teng ”« endl; 
} 
Ushbu dastur o’rinlanishi natijasida S satrida ‘*’ simvoli mavjud bo’lsa uning 
nechanchi o’rinda turganligi aniqlanadi. Agar birinchi Elementi ‘*’ga bo’lsa Sikl 
o’rinlanmaydi. 
 
3.do/while Sikli 
do/while Siklida shart bir iteratsiya o’rinlangandan keyin tekshiriladi. 
Boshqacha qilib aytganda хar qanday хolatda Sikl kamida bir marta o’rinlanadi. 
do/while Sikli umumiy ko’rinishda quyidagicha bo’ladi: 
do 
ifoda; 
while (shart); 
Agar Sikl tanasi bir nechta satrdan iborat bo’lsa
do {
ifoda 1; 
ifoda 2; 
………… 
ifoda n; 
while (shart); 
} 
4.Satr o’zgaruvchilari ustida amallar. 
Simvollarni kiritish chi qarish 
C++ dasturlash tillarida o’zgaruvchilarning belgili simvoli (simvolli) va matn 
(satr) ko’rinishlarini ta`riflash uchun char turidan foydalanamiz. Satr 
o`zgaruvchilariga qiymat qabul qilishda simvol(lar) qo’shtirno`q (“ ”) ichiga olib 
yoziladi. Ularni solishtirishda, aniqrok qilib aytganda o’rinlanganda apostrof (‘ ’) 
ichiga yoziladi. 
swich(operator) 
{ 
case ‘+’: cout« “plyus”; break; 
case ‘-’: cout« “minus”; break; 
case ‘*’: cout« “ko`paytirish”; break; 
case ‘/’: cout« “bo`lish”; break; 

---

4 
default : cout« “noma’lum amal”; 
} 
… 
dastur bo`lagi qismi orqali yuqoridan fikrlarimizni isbotlash mumkin. 
… 
char S; 
… 
S=’@’; 
Bizga ma’lum ASC II kodidagi simvollarni kod tartib nomeriga mos simvolni 
olish uchun char(N) funktsiyasi orqali olishimiz mumkin. Bu yerda N simvolining 
ASC II dagi tartib nomeri. Masalan quyidagi dastur orqali kompyuterdagi mavjud 
хamma simvollarni Ekranga chiqaramiz. Bizga ma’lumni kompyuterda 256 ta 
simvoldan foydalanamiz
# include
main() 
{ 
for (int I=0; I<=256; I++) 
cout « I « “-” 
« char(i) « “,_”; 
} 
Bizga ma’lumki Turbo Pascal tilida o’zgaruvchilarning matn ko’rinishlarini 
ta’riflashda string turidan foydalanamiz. C++ tillarida bunday aloхida tur mavjud 
emas. O’zgaruvchilarning matn ko’rinishini ta’riflashda simvolli o’zgaruvchilarni 
ta’riflashda foydalaniladigan char turidan foydalanamiz. Masalan, osonlik uchun 
quyidagi Turbo Pascal tilidagi matn ko’rinishidagi o’zgaruvchilarni ta’riflashini 
C++tilida yozib solishtirib ko’ramiz
O’zgaruvchilarning bu yozilishiga keng ta`rif berib o’tirishga hojat yo`q. 
Masalan, ch o’zgaruvchisi faqat bir simvol, s 10 o`zgaruvchisi 10 ta simvol va s256 
o`zgaruvchisi 256ta simvol qabul qila oladi. 
Endi simvolli va matnli ko`rinishdagi o`zgaruvchilarni qatnashtirib dastur 
tuzishga хarakat qilib ko`ramiz 
# include .. 
# define s1 = ‘H’ 
# define s2 = ‘W’ 
main() 
{ char ch; 
char st[11] = “hello_world”;