Укув кулланма (Магистрлар учун)

F + q
max
 /Uo ,m
2
бу ерда,
q
max
– оқава сувнинг секунтдаги максимал миқдори, м3/с. 
Қумтутқичларнинг умумий кенглигини қуйидаги тенглик орқали аниқланади, 
B + F / L 
Ҳар бир қумтутқичнинг ѐки бӯлимининг энини қуйидагича аниқланади, 
в + B / n 
бу ерда, 
n
- қумтутқичлар ѐки бӯлимларининг сони, n иккитадан кам бӯлмаслиги 
керак, в қиймати 0,6 - 6 м оралиғида бӯлиши мумкин. 
Аниқланган q
max
, L , в қйматлари асосида адабиѐтлардан намунали қумтутқичлар 
танланилади. Танланган қумтутқичлар тӯғрилигини текшириш учун улардаги оқава 
сувларнинг ҳақиқий оқиш тезлиги ва вақти аниқланади. 
Горизонтал қумтутқичларда оқава сувларнинг ҳақиқий оқиш тезлигини қуйидаги 
тенглик асосида аниқлаш мумкин, 
V
max 
+ q
max
/(B h
max
n) , m/c

0,3 m/c 
V
min
+ q
min
/ (b h
min
n ) , m/c

0,15 m/c 
бу ерда,
hмах, hмин
- танланган қумтутқичларнинг ҳисобли чуқурлигига тенг 
қилиб олинади 
h мин + hмах + hнамун 
Оқава сувларни қумтутқичдаги ҳақиқий оқиб ӯтиш вақти, 
tx + L H л Vx , сек 
Горизонтал қумтутқичларда
tx > 30с, 
аэрацияланадиган қумтутқичларда
 tx + 2 - 
3 с 
бӯлиши керак. 
Аэрацияланадиган қумтутқичлардаги ҳаво миқдорини қумтутқичнинг бир метр 
квадрат юзасига бир соатда 3 - 5 метр куб ҳаво тӯғри келишини ҳисобга олган холда 
ҳисобланади. 
Қумтутқичнинг умумий чуқурлиги қуйидагича аниқланади, 
H + hиш + hчук + h, м 
бу ерда, 
hиш қ hмах – 
оқава сув максимал миқдорда оққанидаги қумтутқич ишчи 
қисмининг чуқурлиги; 
hчук - 
чӯкма чӯкадиган қисмининг баландиги, уни қуйидаги 
тенглик орқали аниқлаш мумкин,