Улуғмуродов н. Х

Sarfni rostlash ob’ektlarini va materiallarni 
uzluksiz dozalashni avtomatlashtirish
. 
Texnologik sxemalarda suyukliklar, gazlar, bug va sochiluvchan materiallar uzatiladigan kuvur 
va tasmali transporterlardan keng foydalaniladi. Kuvurlar va tasmali transportelar texnologik 
jarayonlarni avtomatlashtirishda rostlashning juda keng tarkalgan ob‟ektlari hisoblanadi. 
Sochiluvchan mahsulotning sarflanishi rostlashning avtomatik sistemasi 19.1 rasmda 
keltirilgan. Transporterda xar onda berilgan miqdordagi mahsulot bo‟lishi kerak. «Mahsulot 
bunkeridagi rostlovchi organing holati-massa o‟lchovchi datchiklarning vaziyati» kanali bo‟yicha 
rostlashning dinamik xarakteristikasi umumiy xolda integrallovchi bugin orkali sof kechiqish bilan 
tavsiflanadi. Bunker tasmasiga tushayotgan mahsulot sarfining o‟zgarishi galayonlanuvchi ta‟sirdir. 
 
Sochiluvchan mahsulotning sarfini rostlash avtomatik sistemasi. 
Rostlash sxemasiga muvofiq tasmali transporterning 1-1 massa o‟lchovi datchigi ko‟rsatuvchi 
va uzi yonuvchi 1-2 rostlagichga signal uzatadi, masalan izodrom rostlash qonuni bilan. Rostlovchi 

---

181 
ta‟sir masofadan turib boshqarish paneli 1-3 orkali ijro mexanizm 1-4 ga uzatiladi, u esa bunkerdan 
transporterga mahsulot uzatishni rostlovchi organining ochilish darajasini o‟zgartiradi. Rostlashni 
izodrom qonuni ob‟ektni statik xatosiz barqaror rostlanishini ta‟minlaydi. 
Bir kator jarayonlarda sarflarning nisbati biror uchinchi kattalik – jarayonda ishtirok etuvchi 
o‟zgaruvchi kattaliik bo‟yicha tuzatilishi mumkin. 
Ko‟pchilik ishlab chiqarishlarda uzluksiz dozalash qo‟llaniladi. Uzluksiz dozalash jarayonini 
shunday boshqarish kerakki, bunda aralashmaning talab kilinayotgan xar bir komponentini ta‟minlash 
lozim. 
Uzluksiz dozalash bunkerli va tasmali dozatorlar tomonidan amalga oshiriladi. Bunkerli 
dozalashni sochiluvchi materiallar va suyukliklar bilan ishlashda qo‟llaniladi, tasmali dozatorlar esa 
yuqori aniqlikda dozalashni ta‟minlaydi. Umumiy xolda, tasmali dozatorlar ta‟minlovchi va yuk 
kutaruvchi qurilma yigindisi-torozi konveyerdan iboratdir. Tasmali dozatorlar konstruksiyasi bir 
agregatli va ikki agregatli bo‟ladi.