O‘zmu xabarlari Вестник нууз acta nuuz

O„ZBEKISTON MILLIY 
UNIVERSITETI
XABARLARI, 2021, [1/6/2]
ISSN 2181-7324 
 
TARIX 
http://science.nuu.uz/uzmu.php 
Social sciences 

---

O„zMU xabarlari Вестник НУУз ACTA NUUz
 
TARIX 
1/6/2 2021 
- 56 -
бўйича қарорларни чиқарган ва революция киритганлиги 
учун ушбу тарихий ҳодисаларга «Амарн даври» дейилади. 
Ҳукмронлигининг тўртинчи йилининг охирига 
келиб, Аменхотеп IV (Эхнатон) Атонни ҳукмрон фиръавн 
– худо деб эълон қилди, унинг исми энди бир-бирига 
қўшилган иккита картуш шаклида ѐзила бошлайди. 
Мисрнинг маркази Нил дарѐсининг ўнг қирғоғида янги 
пойтахт қурилиши бошланади. Янги пойтахтга Ахетатон 
яъни «Атон уфқи» номи берилади. Олтинчи йили, Амен-
хотеп IV (Эхнатон), Амоннинг руҳонийларидан ажралиб, 
сарой билан янги пойтахт – Ахетатонга кўчиб ўта-
ди. Янги шаҳарни фаол тартибга солиш бошланди: девор-
ларни бўяш, ибодатхоналарни қуриш, фиръавннинг ўзи 
учун ҳам, унинг аѐли – Нефертити учун мақбаралар, табо-
бат марказлари, бозорлар, қуллар майдони ва ҳ.к. Жум-
ладан, мансабдор лавозимларга тайинлашда ҳам ўзгариш-
лар бўлиб ўтди, аксарият лавозимларни камбағал қатлам 
аҳолиси бўлсада иқтидорли одамлар ўрин эгаллаган. 
Ҳукмронликнинг тўққизинчи -ўн иккинчи йилларидан 
бошлаб, ислоҳот энг жиддий тусга киради, фаолият соҳа-
ларининг кўпини ўзгартиришга қарор қилинади. Фиръавн 
энди қонун бўйича одатдагидек тасвирланмаган. Ёзиш 
пайтида улар қўчқор бошининг белгисини ишлатишни 
тўхтатдилар, чунки бу ҳайвон Амоннинг белгиси 
эди. Атондан бошқа барча худоларнинг исмлари йўқ 
қилинди: улар ѐдгорликлар ва иероглифлардан ўчирилди 
ѐки олиб ташланди. Аменхотеп IV (Эхнатон) Амон 
исмларини ўтмишдаги барча ѐдгорликларда ўчириб 
ташлашга буюради, шунда у ўз халқининг хотирасидан 
абадий ўчиб кетиши мумкин деб ўйлайди.