Боҳодир эшов

давлат идоралари
давлат ҳокимиятини 
амалга оширишнинг ягона тизимини ташкил этади. Ўзбекистон фуқаролари 
давлат ишларини бошқаришда иштирок этиш ҳуқуқини амалга оширар экан, 
сайловлар ва ўз вакиллари орқали давлат органларини шакллантиришга 
таъсир кўрсатиши мумкин. Конституцияга мувофиқ (99 модда), ―Вилоятлар, 
туманлар ва шаҳарлар(туманга бўйсунувчи шаҳарлар, шунингдек, шаҳар 
таркибига кирувчи туманлардан ташқари) ҳокимлар бошчилик қиладиган халқ 
депутатлари кенгашлари ҳокимиятнинг вакиллик органлари бўлиб, улар 
давлат ва фуқароларнинг манфаатларини кўзлаб ўз ваколатларига тааллуқли 
масалаларни ҳал этадилар‖. 
Олий мажлис ва унинг фаолияти. “
Ўзбекистон Республикаси Олий 
мажлисига сайлов тўғрисидаги
” 
Қонун лойиҳаси 1993 йил 4 сентябрда 
матбуотда эълон қилинди. Республикадаги кўплаб етакчи олимлар, 
ҳуқуқшунослар, мутахассислар унинг муҳокамасида иштирок этдилар. 
Натижада мазкур Қонун лойиҳасига бир қанча ўзгартиришлар киритилди. 
1993 йил 28 декабрдаги Олий кенгашнинг ўн тўртинчи сессияси ―Ўзбекистон 
Республикаси Олий мажлисига сайлов тўғрисида‖ги Қонунни қабул қилди. 
Олий мажлисга биринчи сайловлар 1994 йил 25 декабрда бўлиб ўтди. 
Биринчи турда 205 та депутат, қолган икки турда (1995 йил 8 ва 22 январ) 45 
та депутат (жами 250 та) сайланди. 
Олий мажлис - Ўзбекистон Республикасининг олий вакиллик ва қонун 
чиқарувчи органи ҳисобланади. У икки палатадан иборат бўлиб, қуйи палата –
Қонунчилик палатаси
,
 
юқори палата – 
Сенат 
деб номланади. Қонунчилик 
палатаси сайлов округлари бўйича кўппартиявийлик асосида сайланадиган 
120 нафар депутатдан иборат. Қонунчилик палатасини иши палата барча 
депутатларнинг профессионал доимий фаолият кўрсатишига асосланади. 
Қонунчилик палатасининг ваколат муддати – беш йил. Ваколат муддати 
тугагач, у янги Қонунчилик палатаси иши бошлагунига қадар ўз фаолиятини 
давом эттириб туради. Ўзбекистон Республикасининг сайлов кунига қадар 25 
ѐшга тўлган ҳамда камида беш йил Ўзбекистон ҳудудида муқим яшаѐтган 
Республика фуқароси Қонунчилик палатасининг депутати бўлиши мумкин. 
Сенат – ҳудудий вакиллик палатаси ҳисобланиб, сенаторлар 
Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгеси, вилоятлар, туманлар ва 
шаҳарлар давлат ҳокимияти вакиллик органлари депутатларининг тегишли 
қўшма мажлисларида мазкур депутатлар орасидан яширин овоз бериш йўли 

---

435 
билан Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳридан тенг 
миқдорда – 6 кишидан сайланади. Юқори палатанинг 16 нафар аъзоси фан, 
санъат, адабиѐт, ишлаб чиқариш соҳасида ҳамда давлат ва жамият 
фаолиятининг бошқа тармоқларида катта тажрибага эга бўлган ҳамда алоҳида 
хизмат кўрсатган энг обрўли фуқаролар орасидан Ўзбекистон Республикаси 
Президенти томонидан тайинланади.
Олий мажлис таркибида 12 та қўмита ва 4 та доимий комиссия мавжуд. 
Қўмиталар:
1.
Бюджет, банк ва молия масалалари. 
2.
Қонунчилик ва суд – ҳуқуқ масалалари. 
3.
Халқаро ишлар ва парламентлараро алоқалар. 
4.
Аграр, сув хўжалиги масалалари ва озиқ-овқат. 
5.
Саноат, қурилиш, транспорт ва алоқа. 
6.
Иқтисодиѐтни ислоҳ қилиш ва тадбиркорлик масалалари. 
7.
Ижтимоий масалалар ва бандлик. 
8.
Фан, таълим, маданият ва спорт масалалари. 
9.
Атроф – муҳит ва табиатни муҳофаза қилиш. 
10.
Матбуот ва ахборот. 
11.
Мудофаа ва хавфсизлик. 
12.
Демократик институтлар, нодавлат ташкилотлар ва фуқароларнинг 
ўзини-ўзи бошқариш органлари.