Н. А. Самиғов, Ф. Д. Жўраева, Сайдуллаев А. Б

ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б. 
Кўпиксиликат ҳавойи оҳак ва кремнеземли минерал кукунлар асосида 
тайёрланади ва қотишини тезлаштириш учун автоклавда қайта ишланади. 
Ячейкали бетонларнинг хоссалари. 
Ячейкали бетонларнинг ўртача 
зичлиги 300...1200 кг

м
3
, ғоваклиги 60-85% бўлади. 
Ячейкали бетонлар сиқилишдаги мустаҳкамлик чегарасига нисбатан 
қуйидаги маркаларга бўлинади: М15, М25, М35, М50, М75, М100, М150. 
Сиқилишдаги мустаҳкамлигига нисбатан В0,35...В12,5 классларда бўлади. 
Ячейкали бетонларнинг сув шимувчанлиги, гигроскопиклиги, сувга 
чидамлилиги, ғовакликнинг структурасига ва макроғоваклар ўртасидаги 
деворларнинг мустаҳкамлигига боғлиқ бўлади. 
Ёпиқ ғовакли ячейкали бетонларнинг сув шимувчанлиги ва совуққа 
чидамлилиги юқори бўлади. Совуққа чидамлилиги бўйича ячейкали бетонлар 
қуйидаги маркаларда бўлади: /15, /25, /35, /50, /75, /100. Ташқи девор 
панелларида ишлатиладиган ячейкали бетон совуққа чидамлилиги /15, /25 
бўлса кифоя, доимо музлаш ва эриш эҳтимоли бор конструкцион ячейкали 
бетонларнинг совуққа чидамлилик маркаси /50.../100 бўлиши мақсадга 
мувофиқдир. 
Ячейкали бетонларнинг энг мухим хоссаларидан бири иссиқлик 
ўтказувчанлик бўлиб, унинг зичлиги ва намлигига боғлиқ бўлади. Масалан, 
ўртача зичлиги 600 кг

м
3
бўлган ячейкали бетоннинг қуруқ ҳолатдаги 
иссиқлик ўтказувчанлик коэффициенти 0,14 Вт

(м
.0
С), 8% намликда бўлса, 
0,22 Вт

(м
.0
С). Ячейкали бетонларни намланишдан сақлаш мақсадида юзаси 
турли изоляцияловчи донали ёки сепма материаллар билан қопланиши 
мумкин. Газбетон ва кўпикбетон тайёрланаётганда гидрофоблик ёки 
дифиллик хусусиятига эга бўлган полимер қўшимчаларни оз миқдорда 
киритиш, кварц қумларини кукунлашда механик-кимёвий активлаштириш 
уларни намланишдан сақлайди ва иссиқлик ўтказувчанлиги ўзгармаслигини 
таъминлайди. 
Ячейкали бетонларни вақт ўтиши билан ҳажмий киришиши ёриқлар 
ҳосил бўлишига олиб келади. Уларнинг киришиши зичлигига ва қотиш 

---

276